Bâkî’nin Gazellerine Ek ve Derzi-zâde ‘Ulvî’ye Nazîreleri
(The Addition to Baki's Ghazals and His Naziras to Derzi-zâde Ulvi
)
|
Yazar
|
:
Muzaffer KILIÇ
BÜŞRA ÇELİK
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2017
|
|
Sayı |
:
18
|
|
Sayfa |
:
253-332
|
Özet
Osmanlı edebiyatı şairlerinin çeşitli sebeplerle divanlarına
dahil etmedikleri yahut divanlarını tertip ettikten sonra
yazdıkları şiirler vardır. Bu şiirlere yine bu sahanın mahsullerinden
olan mecmualarda veya başka eserlerin içerisinde
denk gelinebilmektedir. Mecmuaların yanı sıra az da olsa
bazı divan nüshalarında başka şairlerin şahıs ve eserlerine
yönelik yeni bilgilere rastlanır. Bu şekilde ortaya çıkan her
bilgi, öncesinde yapılan çalışmaların eksiklerini tamamlayarak
kapsamını genişletmektedir.
Bâkî (ö. 1600) de bu türden örneğine sıkça rastlanılan
şairlerden biridir. Bu sebeple mecmualardan hareketle Osmanlı
edebiyatının en müstesna şair ve devlet adamlarından
biri olan Bâkî’nin divanında yer almayan gazellerine
yönelik çalışmalar yapılagelmiştir. Bu makalede ise Derzizâde
‘Ulvî (ö. 1585)’nin divan yazmalarından birinin
derkenarında karşılaşılan ve Bâkî’nin önceki yayınlarda
bulunmayan şiirlerine yer verilecektir. Ayrıca aynı yazmadan
hareketle Bâkî’nin şimdiye kadar herhangi bir vesile
ile değinilmeyen çağdaşı Derzi-zâde ‘Ulvî’nin gazelleri
zemininde yazdığı nazireleri tanıtılacaktır. Burada Bâkî’nin
Dîvân’ında bulunmayan gazelleri kadar nazireleri de ‘Ulvî
ile etkileşimini gözler önüne sermesi ve şiirleri kıyaslandığında
‘Ulvî’nin de en az Bâkî kadar kudretli bir şair olduğunu
göstermesi bakımından oldukça önemlidir.
Anahtar Kelimeler
Bâkî, Derzi-zâde ‘Ulvî, Gazel, Nazire, 16. yy., Eski Türk Edebiyatı.
Abstract
There are poems written by Ottoman Literature poets
that they did not include in their divans for various reasons
or they wrote after arranging their divans. These poems
can be also coincied with in the majmuas or another literary
works of this field crops. In addition to the majmuas,
in a small number of diwan copies contain new information
about personality and works of another poets are
encountered. Any information that emerges in this way
broadens the scope by complementing the shortcomings of
previous studies.
Bâkî (d. 1600) is also one of the poets frequently encountered
in this kind of example. For this reason, studies have
been carried out on the ghazals of Bâkî, one of the most
exceptional poets of Ottoman literature and a statesmen,
which are not included in the divan. In this article, the
poems of Baki, which are encountered in the edge of one of
the copies of the Derzi-zade ‘Ulvî (d. 1585)'s Divan, which
are not found in the previous publications, will be given.
In addition, through the same manuscript, Bâkî’s naziras
to his coeval Derzi-zâde 'Ulvî’s ghazals will be introduced,
which have not been mentioned on any study. Here it is
very important that the naziras as well as the ghazals that
are not in the Divan of Bâkî show that 'Ulvî is at least as
mighty as the Bâkî when his poetry is compared to his.
Keywords
Bâkî, Derzi-zâde ‘Ulvî, Ghazal, Nazira, 16th century, Old Turkish Literature.