Mustafa Fennî’nin (öl.1745) Lugazlarının Özellikleri ve Divan’ında Olmayan Yedi Lugazının Tenkitli Metni
(Features of Mustafa Fennî’s ‘Lugazs’ and Critical Text of Seven ‘Lugaz’s Nonexistent in His Divan
)
|
Yazar
|
:
H. İbrahim DEMİRKAZIK
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2010
|
|
Sayı |
:
5
|
|
Sayfa |
:
35-80
|
Özet
Konusu esmâ-i hüsnâ, esmâ-i nebî ve insan isminden
başka her şey olabilen ve genellikle manzum olan lugaz,
klasik Türk şiirinde herhangi bir şeyin özellikleri anlatılarak
onun isminin bulunması amaçlanan bilmecedir.
Hazırlanan bu yazıda 18. yüzyıl şairlerinden Mustafa
Fennî’nin lugazları ele alınmış, bunların şekil ve ifade
özellikleri üzerinde durulmuştur. Fennî’nin kaleme aldığı
lugazlara konu ettiği unsurlar ve bu unsurların benzetildiği
ögeler tespit edilerek lugazların dikkat çekici yönleri
ortaya konmaya çalışılmıştır. Bunun yanında şairin,
lugazların içine yerleştirdiği ipuçları, kendi lugazları ile
ilgili görüş ve yaklaşımları da örnek beyitlerden yola
çıkılarak ele alınmıştır. Ayrıca Fennî’nin lugaz mecmualarında
olan ve
Anahtar Kelimeler
Divan şiiri, Mustafa Fennî, lugaz, bilmece.
Abstract
“Lugaz” is a classic literary term that its object can be
everything other than a name of person and is generally
written in verse. It is a kind of puzzle that aims to find its
name after describing the features of an object in the
classical Turkish poetry. In this writing, the “lugaz” of
Mustafa Fennî, one of the 18th century poets, is discussed
by underlining its forms and expression points. By
analyzing the components that are the topic of “lugaz”
and the subjects that resemble these components, the
noteworthy aspects of “lugaz” are put forward. Beside the
poet’s keywords in “lugaz”, his opinion and approaches
about his own “lugaz” are also pointed out with the
sample verses. Though the Fennî’s critical text of his
seven “lugaz” is available on the lugaz mecmuas it does
not exist in his
Keywords
Divan poetry, Mustafa Fennî, lugaz, puzzle.