Muhteşem-i Kâşânî’nin Kerbelâ Mersiyesinin Manastırlı Mehmed Rif’at Tarafından Yapılan Bilinmeyen Bir Tercümesi ve Bu Tercümenin Osmanlı Tercüme Geleneğindeki Yeri
(A Translation Of Muhteşem-i Kâşânî’s Karbala Dirge An Unknown Translation By Manastırlı Mehmed Rif’at And The Place of This Translation in The Tradition of Ottoman Translation
)
|
Yazar
|
:
MUSTAFA KILIÇ
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2021
|
|
Sayı |
:
27
|
|
Sayfa |
:
455-488
|
Özet
Biyografik kaynaklar son dönem Osmanlı şairlerinden
Manastırlı Mehmed Rif’at (ö. 1907)’in bir Dîvânçe’sinin
bulunduğunu kaydederler. Bu Dîvânçe veya Mecmû’a-i Eş’âr
Mehmed Rif’at hayatta iken basılmadığı ve elyazması hâli de
muhtemelen müsvedde hâlinde kaldığı için günümüze
ulaşamamıştır. Ancak, İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler
Kütüphanesi Katalogu’na kayıtlı bir yazma eser, Mehmed
Rif’at’in bu kayıp Dîvânçe/Mecmû’a-i Eş’âr’ından izler
taşımaktadır. Bu yazmada yer alan terkîb-bend nazım şekliyle
yazılmış şiir, Rif’at’in tezkirelerde zikredilen Kerbelâ
mersiyesidir. Bu çalışmada, Manastırlı Mehmed Rif’at’a ait
mersiyenin transkripsiyonlu metni ve diliçi çevirisi verilmiştir.
Bu şiir aynı zamanda Fars şairi Muhteşem-i Kâşânî (ö.
1588)’nin Kerbelâ mersiyesinin nazmen tercümesi olduğu için
transkripsiyonlu metnin dışında mersiye, Farsça aslıyla
mukayese edilmiş ve metnin Osmanlı tercüme geleneğindeki
yeri değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kerbelâ Mersiyesi, Manastırlı Mehmed Rif’at, Muhteşem-i Kâşânî
Abstract
Biographical sources record that Manastırlı Mehmed
Rif'at (dod. 1907), one of the late Ottoman poets, has a
Dîvânçe. Since this Dîvânçe or Mecmû'a-i Eş'âr Mehmed
Rif'at was not published while he was alive, and the
manuscript is probably in draft form, it has not survived.
However, a manuscript registered in the Istanbul
University Rare Works Library Catalog bears traces of this
lost Dîvânçe/Mecmû'a-i Eş'âr by Mehmed Rif'at. The
poem in this manuscript, written in the form of "Terkîbbend"
verse, is the Karbala dirge of Rif'at mentioned in the
biographies. In this study, the transcribed text and
intralingual translation of the elegy of Mehmed Rif'at of
Manastır are given. Since this poem is also a verse
translation Karbala dirge of the Persian poet Muhteşem-i
Kâşânî (dod. 1588), apart from the transcripted text, the
dirge has been compared with the Persian original and the place of the text in the Ottoman translation tradition has
been evaluated.
Keywords
Karbala dirge, Manastırlı Mehmed Rif'at, Muhteşem-i Kâşânî