Müellifleri Meçhul İki Şehrengiz: Üsküp ve Budin Şehrengizleri
(Two Shehrengizs That Their Authors are Unknown: Üsküp and Budin Shehrengizs
)
|
Yazar
|
:
Zahide Efe
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2019
|
|
Sayı |
:
23
|
|
Sayfa |
:
271-314
|
Özet
Bir şehrin güzelleri ve güzelliklerini anlatmak üzere kaleme
alınan şehrengizler, klasik Türk edebiyatında özellikle 16.
yüzyılda rağbet görmüş manzum türlerden biridir. Bu eserler
yazıldıkları dönemin toplum hayatını ve kültürünü yansıtması
açısından oldukça önemlidir. Edebiyatımızda daha çok İstanbul,
Edirne ve Bursa gibi şehirler için yazılan bu türde şimdiye
kadar tespit edilen eser sayısı 87’dir. Müellifleri bilinmeyen
Üsküp ve Budin şehrengizleri de bu türde kaleme alınan ve
bugüne kadar varlıkları bilinmeyen eserlerdir. Bu iki eserin
tespitiyle birlikte bu türde kaleme alınan eser sayısı 89’a
yükselmiştir.
Budin Şehrengizi, İstanbul Süleymaniye Yazma Eser
Kütüphanesi, “Zühdü Bey 226” numarada kayıtlı olan bir şiir
mecmuası içerisindedir. Yazılış tarihi belli olmayan eser,
mesnevi nazım şekliyle yazılmış olup 148 beyitten
oluşmaktadır.
Üsküp Şehrengizi ise Milli Kütüphane’deki “06 Hk 436”
numaralı şiir mecmuasının içerisinde yer almaktadır. Yazılış
tarihi belli olmayan ve mesnevi nazım şekliyle yazılan eser, 101
beyitten oluşmaktadır.
Bu çalışmada öncelikle şehrengiz türü ve bu türde yazılmış
eserler hakkında bilgi verilmiş; ardından Üsküp ve Budin
şehrengizlerinin şekil ve muhteva özellikleri üzerinde birtakım
değerlendirmelerde bulunulmuştur. Çalışmanın sonunda ise bu
iki eserin transkripsiyonlu metnine yer verilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Klasik Türk Edebiyatı, Şehrengiz, Üsküp, Budin.
Abstract
Shehrengizs which are written in order to tell the
beauties and glories of a city are one of the poetic types
which were in demand in the classical Turkish literature
especially in 16th century. These works are very important
as they reflect the life and culture of the society that they
were written. The number of works which have been
determined in this type up to now and written for the cities
especially such as İstanbul, Edirne and Bursa in our
literature is 87. The shehrengizs of Üsküp and Budin that
their authors are unknown are the works which were
written in this type and that their existence has not known
to today. The number of works which have been written
increased to 89 with the determination of these two works.
Budin Shehrengiz is in the poetry journal which is
registered in Zühdü 226 in İstanbul Süleymaniye
Manuscript Library. The work that its writing date is
uncertain written in the form of mesnevi poetry and
consists of 148 couplets.
Moreover, Üsküp Shehrengiz is in the poetry journal
with 06 Hk 436 no in The National Library. The work that
its writing date is uncertain and written in the form of
mesnevi poetry consists of 101 couplets.
In this study, the information was given especially
about the works in shehrengiz type and which were written
in this type; then, a set of evaluations was provided about
the form and content features of Üsküp and Budin shehrengizs. At the end of the study, these two works’
transcription-included texts were involved.
Keywords
Classical Turkish Literature, Shehrengiz, Üsküp, Budin.