Alfabe Öğretiminde Değerler Eğitimi: Kaygusuz Abdal’ın Elifnâme Örneği
(Alphabet Teaching Values of Education: Kaygusuz Abdal’s Example of Elifnâme
)
|
Yazar
|
:
Meriç Harmancı
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2018
|
|
Sayı |
:
21
|
|
Sayfa |
:
279-298
|
Özet
Kaygusuz Abdal, eserlerinde bir taraftan tasavvuf öğretisine,
tasavvufun değer ve ilkelerine yer verirken bir taraftan da insanın
manevi eğitimine katkıda bulunacak değerler silsilesini
aktarmayı amaçlar. Kaygusuz Abdal’ın tasavvuf düşüncesinde
önemli bir yer tutan harf telakkilerini, ilahi hakikat birliği
nazariyesi ekseninde ele aldığı “Der-Beyân-ı Elifnâme-i Kaygusuz
Sultan” başlıklı eseri de birçok değeri bünyesinde barındırır.
Günümüzden yaklaşık altı asır önce değerler konusunun
formel boyutlarının bugünkü düzeyde tartışılmadığı bir
kültürün, din ve ahlâk öğretisi üzerinden inşa ettiği bir donanımla
bu değerler dizgesini aktarır. Kaygusuz Sultan, Arap
alfabesinin her bir harfini madde başı gibi düşünerek harflerin
tasavvufi geleneğe dayalı karşılıkları üzerinde durur.
Bu çalışmada önce Kaygusuz’un harflere verdiği anlam
aktarılmış, sonra o gün ortaya çıkan kurgunun çağdaş karşılığı
tarafımızca yorumcu bir yaklaşımla ele alınmıştır. Metnin
çağrışım ve göstergeler üzerinden okunmasıyla bugün daha
belirgin biçimde evrensel bir değer dizgesini de içerdiği
düşüncesinden hareketle harfler yorumlanmıştır. Bu bağlamda,
bir tablo hazırlanarak Kaygusuz’un Elifnâme’sinde her bir harf
için yazdıkları tablonun sağında, bu ifadelerin bugün bizim için
ifade ettiği karşılığın yorumları tablonun solunda verilmiştir.
Çalışmada ayrıca Latin harfli alfabe öğretimi sürecinde çocuklar
için alfabenin her bir harfi ile bir evrensel değer öğretimi için
öneriler sunulmuştur. Ayrıca, yüzlerce yıl işlevsel biçimde
kullanılan sembol ve çağrışım ilişkisi üzerinden eğitim ve öğretim modelini kullanıyor olmamıza rağmen bugün bu alanın
işlevselliğini göz ardı ediyor olmamız sorgulanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaygusuz Abdal, Elifnâme, değerler, alfabe öğretimi
Abstract
Kaygusuz Abdal, in his works, aims at transferring to
the Sufi doctrine of the Sufi doctrine, the values and
principles of Sufism, on the one hand, and the series of
values that will contribute to the spiritual education of
man. Kaygusuz Abdal's mysticism holds an important
place in case their thoughts, unity of divine truth in the
theory that dealt axis aldığı “Der-Beyân-ı Elifnâme-i
Kaygusuz Sultan”entitled also incorporates the work of
many values. About six centuries ago the values of the
values of the subject are not discussed at the present level
of a culture, religion and moral doctrine built on a hardware
that transfers this string of values. Kaygusuz Sultan
considers each letter of the Arabic alphabet as a matter of
substance and emphasizes on the mystical tradition-based
equivalents of letters.
In this study, the meaning given by Kaygusuz to the
letters will be given first, and then the contemporary
equivalent of the fiction that emerged on that day will be
handled by our commentator approach. We think that the
text contains a universal value string which is more
pronounced today with its recall and its readings. In this
context, a table will be prepared and the comments of the
equivalent of the expressions expressed by us today will be
given to the left of the table. The study will also present
suggestions for teaching a universal value with each letter
of the alphabet for children in the Latin alphabet teaching process. In addition, although we are using the education
and training model over the symbol and association
relationship, which is used functionally for hundreds of
years, it will be questioned that we are ignoring the
functionality of this field today.
Keywords
Kaygusuz Abdal, Elifnâme, values, alphabet teaching