Sultan II. Osman (Fârisî) ve Dîvânçesi
(Sultan Osman II (Fârisî) and His Dîvânce
)
|
Yazar
|
:
Avni Erdemir
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2018
|
|
Sayı |
:
21
|
|
Sayfa |
:
161-234
|
Özet
Sultan II. Osman, diğer adıyla Genç Osman, Osmanlı’nın
on altıncı padişahıdır. Babası Sultan I. Ahmed, annesi Mahfirûz
Sultan’dır. 3 Kasım 1604’te doğmuş, 26 Şubat 1618’de on
dört yaşında tahta çıkmış, 20 Mayıs 1622’de 18 yaşında askeri
darbe ile tahtan indirilerek öldürülmüştür. Tarihimizde askerî
darbe sonucu öldürülen ilk Osmanlı padişahıdır.
Bu çalışmanın amacı, Fârisî mahlasıyla şiirler yazan II.
Osman’ın şiirlerini tespit edilen yazma nüshalar ışığında
ortaya çıkarmaktır. Bu amaçla önce II. Osman’ın hayatı hakkında
kısa bilgi verilmiş, daha sonra onun şairliği ve şiirleri
üzerine yapılan çalışmalar değerlendirilmiştir. Ardından tespit
edilen üç yazma nüsha üzerinde tenkitli metin çalışması
yapılarak en sağlam metin ortaya çıkarılmıştır. Sonra da bu
şiirlerden hareketle II. Osman’ın şairliği, şiirinin şekil ve
muhteva özellikleri belirlenmiştir.
Genç yaşta vefat eden Fârisî, kısacık ömrüne 30 gazel, 1
müseddes, 67 nazm, 2 kıt’a, 1 rubâ’î ve 18 müfred olmak üzere
6 farklı nazım şekliyle toplam 119 şiir sığdırmıştır. Şiir dili
sadedir. Şiirlerinde ikili üçlü terkip yok denecek kadar azdır.
Anahtar Kelimeler
II. Osman, Genç Osman, Fârisî, Divançe.
Abstract
Sultan Osman II who also named as Genc Osman is the
sixteenth sultan of Ottoman Empire. His father is Ahmed
I, his mother is Mahfiruz Sultan. He was born on 3
November 1604, he ascended to throne at 14 years old and
he was dethroned by a military coup and killed at 18 years
old. He is the first sultan of Ottoman Empire who was
killed by a military coup.
This work's purpose is to determine Osman II's poems
with identified manuscripts, who wrote poems with Farisi
pen name. For this purpose, firstly, a brief summary about
Osman II’s life was presented; then, the works on his poesy
and poems were reviewed. Afterwards, the strongest text
was determined by doing critical text study on three
identified manuscripts. After that, Osman II’s poesy, his
poem’s form and characteristics of content were determined
from these poems.
Farisi, who died in his early years, wrote many works
which are 30 lyric, 1 müseddes, 67 verse, 2 kıt’a, 1 ruba’i
and 18 müfred, in total 119 poems. His poetic style is quite
simple. There are scarcely any dual terkip or triple terkip
in his poems.
Keywords
Osman II, Genc Osman, Farisi, Divance.