Klasik Türk Şiirinde Şiir-Şair Değerlendirmesine Bir Bakış veya Şeyh Galib ve Sâlik-i Tavr-ı Nedîm Olmak
(A View to the Literary Criticism in Classical Turkish Poetry
)
|
Yazar
|
:
Ahmet Arı
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2018
|
|
Sayı |
:
21
|
|
Sayfa |
:
1-16
|
Özet
Klasik Türk şiirinin bir gelenek şiiri ve şiirde biçim ve yapıyı
belirleyen esas unsurun gelenek olduğu genel kabul gören bir
görüş olmakla birlikte, şiir veya şair değerlendirmelerinde bazen
geleneğin dışında yaklaşımlara rastlanmaktadır.
Klasik Türk şiir geleneğinde bir şiirin edebî değerinin belirlenmesinde
esas ölçüt lafız, mana ve ahenk güzelliğidir. Şairin
yaşantısı, hayat tarzı, dünya görüşü vb. hususlar ise şiir eleştirisinde
ancak yardımcı unsur olarak yer alabilir. Bununla
birlikte bazen bu yardımcı unsurlar esasın önüne geçip yanlış
yargıların oluşmasına sebep olmaktadır. Tasavvufî şiir veya
mutasavvıf şair değerlendirmelerinde de sıkça karşılaştığımız
bu yaklaşım, toplum hafızasında şaire dair yanlış kanıların
oluşmasına sebep olmakta ve şiirin dünyasına girişi
engellemektedir.
Bu hususu, Şeyh Galib’in Nedîm’e yaklaşımı üzerinden
incelemeye çalışan bu yazı, bazı sosyolojik çıkarımlar da
içermektedir.
Anahtar Kelimeler
Şeyh Galib, Nedîm, üslup, edebi değer, edebi eleştiri, yanlış kanı.
Abstract
Although there is a general opinion accepting that
classical Turkish poetry is a tradition poem and the main
element determining the form and structure of poetry is
tradition, sometimes nontraditional approaches are also
observed in evaluation of poem or poet.
In the classical Turkish poetry tradition, the basic
criterion determining the literary value of a poem is the
beauty of words, literary sense and harmony. The life,
living style and worldview (philosophy) of the poet are the
matters that may only be secondary elements in literary
criticism. However, these secondary elements sometimes
overcome the basic criterion and cause false judgments.
This approach, which is in fact frequently encountered in
the evaluations of sufistic poetry or sufi poet, causes
misconceptions regarding the poet in the memory of society
and prevents entry into the world of poetry.
This article which is examining this matter through the
approach of Sheikh Galib to Nedîm also contains some
sociological inferences.
Keywords
Sheikh Galib, Nedîm, style-literary, literary value, literary criticism, misconception