Kültürel Bir Değer Olarak Ayasofya’nın 17. Yüzyıldan Bugüne Bir İzdüşümü: Nabi’nin Ayasofya Redifli Gazeli
(A Projection of Hagia Sophia as a Cultural Value from the 17th Century to the Present: Nabi’s Hagia Sophia Redefined Lyric
)
|
Yazar
|
:
NAZİRE ERBAY
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2018
|
|
Sayı |
:
20
|
|
Sayfa |
:
131-144
|
Özet
Kutsal kavramı, bir değer olarak insanoğlunun ilk
yaratılış hikâyesinden beri hep var olmuştur. Kutsal,
gelenek ya da inanç vasıtasıyla nesilden nesile aktarılır.
Kutsal olan şeylerin geleneğin inançla birleştiği durumlarda,
belli değerler çerçevesinde yüzyıllardır manevi boyut
kazandığı görülür. Mabetler, ilkel toplumlardan semavi
dinlere kadar hemen hemen her kültürden insanın hayatında,
amacına uygun olarak inşa edilen kutsal mekânlardır.
Ayasofya da ilk inşa edildiği zamandan itibaren farklı
kültürler tarafından kutsal bir mekân olarak kabul
edilmiştir. Ayasofya, kutsal olanın sanatsalla bütünleştiği,
İstanbul’un görünümüne de damgasını vuran en eski
mabetlerdendir. Edebi eserlerde de sıklıkla yer alan Ayasofya
hakkında Nabi’nin de bir gazeli vardır. Nabi gazelinde
Ayasofya’yı Müslümanların toplandığı, arındığı manevi
iklime sahip bir mekân olarak anlatır. Nabi Ayasofya redifli
gazelinde Ayasofya’ya ait manevi havanın herkes tarafından
anlaşılması için sanatlı anlatımdan uzak durmuştur.
Nabi gazelindeki beyitleriyle yüzyıllar öncesinden bugüne
Ayasofya’nın hep bir ‘değer’ olarak var olacağına adeta
projeksiyon tutar.
Anahtar Kelimeler
kutsal, mabet, Ayasofya, Nabi, gazel.
Abstract
The sacred concept has always existed as a value since
the first creation of human’s story. Through the sacred,
tradition or belief, generations are transmitted from
generation to generation. When things that are sacred are
combined with beliefs in tradition, certain values are seen
to have been spiritual dimensions for centuries. Temples
are sacred places built in the lives of primitive societies
from people of almost every culture up to the samawee
religions, in accordance with their purpose. Haghia Sophia
was accepted as a sacred place by different cultures from
the time it was first built. .Ayasophia is the oldest
sanctuaries of the holy ones that artfully integrated and
also marked the appearance of Istanbul. Which is often
found in literary works Nabi has a Hagia Sophia redefine
lyric too. In the Nabi lyric, Hagia Sophia is described as a
place where Muslims gather and as a spirit place. Nabi,
Haghophia has remained far from artistic narration in
order to understand the spiritual atmosphere belonging to
Hagia Sophia in the redife gazel. With the couplets in the
Nabi gazelas, it is almost a projection that Hagia Sophia
will always exist as a 'value' for centuries before.
Keywords
sacred, temple, Hagia Sophia, Nabi, lyric.