Yazarı Bilinmeyen Bir Kıyafetnâme Üzerine
(On an Anonymous ‘Kıyafetname
)
|
Yazar
|
:
Bilal ELBİR
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2017
|
|
Sayı |
:
19
|
|
Sayfa |
:
37-58
|
Özet
İnsanların fizikî özelliklerinden yola çıkarak kişilikleri
hakkında değerlendirmeler yapmak tarihin çok eski dönemlerinden
beri karşımıza çıkmaktadır. Doğu kültüründe
kıyâfet veya firâset olarak adlandırılan bu ilimde, insanların
kaş, göz, saç, yanak, ayak vb. uzuvlarından yola çıkılarak
kişilikleri ve ahlâkları hakkında bilgiye ulaşma temel ölçüt
olarak alınmıştır. Batı kültürü içerisinde de insanların fizikî
özelliklerinden hareketle karakterlerine dair çıkarımların
yapıldığı çalışmalar mevcuttur.
Kıyâfetnâme ve firâsetnâme geleneği konusunda Türk
edebiyatında telif ve tercüme çok fazla çalışma yapılmıştır.
Yapılan bu çalışmaların bazısı metin bazısı da metin-inceleme
çalışmalarıdır. Çalışmamızda kıyâfetnâme geleneğiyle
ilgili bilgiler verildikten sonra Manisa İl Halk Kütüphanesi
Yazma Eserler Bölümü’ne kayıtlı yazarı bilinmeyen bir eser
tanıtılacaktır. Müellifi bilinmeyen kıyâfetnâmedeki fizikî
özelliklere yönelik değerlendirmelerin Hamdullah Hamdi’nin
kıyâfetnâmesindeki değerlendirmelerle örtüşüp
örtüşmediği değerlendirilecektir.
Anahtar Kelimeler
Kıyâfetnâme, firâsetnâme, fizyonomi, Doğu kültürü, Hamdullah Hamdi
Abstract
Evaluating people’s personalities by setting out from
their physical characteristics has existed throughout the
history. Within this concept called kıyâfet and firâset in the
eastern culture, achieving the knowledge about people’s
personalities and principles by examining the parts of their
bodies ie. eyebrows, eyes, hair, cheek or feet has been taken
as a basic criterion. Also in the western culture, there are
some samples in which inferences about personalities are
made through people’s physical characteristics.
In Turkish Literature many studies, copyrighted and
translated, have been carried out on the tradition of
Kıyâfetname and Firâsetname. Some of these studies are
text and some are text-examination. In our study, after
giving some information about Kıyâfetname tradition, an
anonymous work registered to Manisa Provincial Public
Library Manuscript Collections Department will be
introduced. Whether the evaluations about the physical
characteristics in the anonymous Kıyâfetname overlaps or
not with the evaluations those of Hamdullah Hamdi’s
kıyâfetname will be analyzed.
Keywords
Kıyâfetname (typology), firâsetname, physiognomy, Eastern Culture, Hamdullah Hamdi