Kazak Şair Şahkerim (Şakarim) Kudayberdiulı’nın Şiirlerinde Sevgili
(Beloved in Kazakh Poet Şahkerim (Şakarim) Kudayberdiulı’s Poems
)
|
Yazar
|
:
Damira İbragim
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2013
|
|
Sayı |
:
11
|
|
Sayfa |
:
177-194
|
Özet
1858-1931 yıllarında yaşamış olan Şahkerim Kudayberdiulı
klasik Kazak edebiyatının önde gelen temsilcilerinden
biridir. Çocukluk yıllarında annesinden Farsça öğrenen
şair, doğu edebiyatı hayranıdır. Şahkerim Kudayberdiulı'nın
şiirlerinde klasik sevgili tiplemesi Hâfız-ı
Şirâzî'den esinlenerek yazdığı şiirlerinde görülür. Şair,
Batı edebiyatını da yakından takip etmiştir. Byron, Lermontov,
Puşkin'i severek okumuş, aynı zamanda Hâfız-ı
Şirâzî, Firdevsî, Nevâî ve Fuzûlî'den etkilenmiştir.
Şahkerim Kudayberdiulı bir aşk şairidir. 1905 yılında
hac farizasını yerine getirmiştir. Bu yolculuktan sonra
şair, hakikî sevgiliye götürecek aşk yoluna girmiş, hayatının
kalan kısmını memleketinden uzakta, dağ başında
inzivada devam ettirmeye karar vermiştir. Kazak okuru,
Şahkerim Kudayberdiulı şiirleriyle daha önce pek âşinâ
olmadığı sevgili tipiyle tanışmıştır. Şairin sevgiliyle ilgili
kullandığı ifadeleri ve benzetmeleri, örnek aldığı Divan
şairlerinin eserlerinde mevcut olan unsurlardır; ancak
Şahkerim’in üslûbunu yansıtan, Kazak kültürünün
yansımaları da görülür.
Anahtar Kelimeler
Kazak şiiri, Şahkerim Kudayberdiulı, sevgili.
Abstract
Şahkerim Kudayberdiulı who lived between 1858 and
1931 is one of the pioneers of Kazakh Literature. Kudayberdiulı,
who is taught Persian by his mother in his
childhood, is an admirer of eastern literature. Among his
poems, the classical beloved character is seen in the poems
inspired by Hafız-ı Şirazi. He is also a follower of the
western literature. Moreover, he reads Byron, Lermontov,
Pushkin and he is affected by Hafız- Şirazi, Firdevsi,
Nevai and Fuzuli.
Şahkerim Kudayberdiulı is a poet of love. He went to
Mecca for hajj in 1905. After this journey, he found the
way to reach real love and he decided to live in seclusion
in the peak of a mountain far from his hometown for the
rest of his life. Thanks to the poems of Şahkerim Kudayberdiulı,
Kazakh readers have been introduced to the lover
character with which they were not familiar before. The
similes and expressions about love in his poems can be
found in Divan Poets’ works which he took as an example
but time to time the effects of Kazakh culture reflecting
Şahkerim’s style can be also observed.
Keywords
Kazakh poem Şahkerim Kudayberdiulı, lover.