Summary
Nadide Bir Çiçek Münazarası: Himmetzâde Şeyh Ahmed Cezbî’den Şükûfenâme
Münazara gerek Doğu ve gerek Batı edebiyatlarında çok eskiden beri yaygın edebî tarzın adıdır. Arap, Fars edebiyatında İslamiyet öncesinden beri yer alan münazara, tercüme yoluyla geçtiği Türk edebiyatını da etkilemiş, telif eserlere kaynak olmuştur. Bu makale klasik Türk edebiyatında -benzeri bulunana kadar- tek çiçek münazarası örneği olan Himmetzâde Şeyh Ahmed Cezbî’nin (1771-1829) Şükûfenâme mesnevisinin neşri ve incelemesi maksadıyla kaleme alınmıştır. Ana teması ilahi aşk olan bu eserde dervişleri temsil eden her çiçek, gerçek âşık olduğu iddiasıyla rakibi çiçekle tartışır. Eserin karakterleri Bülbül ile Gül, Sümbül, Karanfil, Lale, Hezârân, Nergis, Civanperçem, Reyhan, Menekşe, Buhurumeryem, Şebboy, Hünkârbeğendi, Zerrinkadeh, Şakayık, Hatmi, Saraypatı, Fulya, Çiğdem şeklinde on sekiz çiçektir. Eserde birbirini tenkit eden çiçekler, insanın kendi nefsini üstün tutmasını temsil ederler. Şükûfenâme’nin müellifi Himmetzâde Şeyh Ahmed Cezbî Fatih, Haseki’deki Zıbın-ı Şerif Tekkesi postnişinlerindendir. Bu çalışmada şairin tarikatı Himmetiyye hakkında bazı tespitler yanında, Şeyh Ahmed Cezbî’nin hayatı, eserleri ve dünya görüşüne yer verilmiştir.
Keywords
Ahmed Cezbî, mesnevi, münazara, divan şiiri, çiçekler