Summary
Türkistanlı Bir Şair: Vâsıfî ve Türkçe Şiirleri
Tarihte kurulan tüm Türk devletlerinde âlim ve
sanatkârlar, başta sultanlar olmak üzere diğer devlet erkânı
tarafından himaye edilerek desteklenmişlerdir. Türk
devletlerinde gelenek hâline gelen bu durum, birçok âlim ve
sanatçının yetişmesine, bazı şehirlerin kültür ve medeniyet
merkezi hâline dönüşmesine vesile olmuştur. Özellikle 15.
yüzyılın ikinci yarısından sonra Timurlu devleti sultanı
Hüseyn-i Baykara ile onun yakın dostu ve veziri Alî Şîr
Nevâyî öncülüğünde kurulan meclisler; Herat’ın ilmî, edebî
ve kültürel bir muhit olarak ön plana çıkmasında etkili
olmuştur. Genç yaşta Alî Şîr Nevâyî ile tanışarak onun
meclislerine katılma başarısını gösteren önemli şair ve
nâsirlerden biri de Heratlı Vâsıfî’dir. Vâsıfî, özellikle
muamma yazma ve çözmedeki becerisiyle, başta Nevâyî
olmak üzere pek çok önemli devlet erkânının takdirini
kazanmış, oluşturulan meclislerin aranan kişisi olmuştur.
Katılma şansı elde ettiği meclislerde hem görüp şahit
olduklarını hem de başkalarından dinlediklerini günümüze
çeşitli hikâyelerle aktarmıştır. Bu makalede Vâsıfî’nin
hayatı, sanatı ve eserleri hakkında bilgi verilip Farsçanın
edebî dil olarak kullanıldığı bir dönemde Fars diliyle yazdığı
Bedâyi‘u’l-vekâyi‘ adlı eserinde geçen Türkçe iki şiiri
tanıtılmıştır.
Keywords
Vâsıfî, Bedâyi‘u’l-vekâyi‘, şiir, muamma, inşâ.