Summary
Bahtî’nin Pervâne Bey Mecmuası’nda Yer Alan Şiirleri Üzerine Bir Değerlendirme
Klasik Türk edebiyatında nazire geleneği içinde yazılmış
şiirleri bir araya getiren eserlere mecmuatü’n-nezâir ya da
mecmua-i nezâir denmiştir. Pervâne Bey Nazire Mecmuası,
Anadolu sahasında Ömer bin Mezid’in Mecmuatü’nnezâir,
Eğridirli Hacı Kemâl’in Câmiü’n-nezâir ve Edirneli
Nazmî’nin Mecmau’n-nezâir adlı nazire mecmualarından
sonra yazılmıştır. Eser, bilinen en hacimli nazire mecmuası
olarak dikkat çeker. Bu mecmua, 1561 yılında Kanûnî
Sultan Süleyman’ın bendelerinden Pervâne bin Abdullah
tarafından tertip edilmiştir. Eser, Topkapı Sarayı
Kütüphanesi Bağdat Köşkü Kitaplığı 406 numarada
kayıtlıdır. Mecmua’da yer alan ferağ kaydında eldeki yegâne
nüshanın Muhammed bin Ramazân adlı bir müstensih
tarafından yazıldığı görülmektedir. Mecmua’da 1603-1617
yılları arasında padişahlık yapan ve şiirlerinde genellikle
Bahtî mahlasını kullandığını bildiğimiz Sultan I. Ahmed’in
72 şiiri de yer almaktadır. Pervâne Bey Mecmuası üzerine
pek çok bilimsel çalışma yapılmış olmasına karşın H. 968 /
M. 1561 yılında tamamlandığı bilinen bir mecmuada
Bahtî’nin şiirlerinin nasıl yer alabildiği tam olarak açıklığa
kavuşturulmamıştır. Bu makalede Sultan I. Ahmed
(Bahtî)’in Pervâne Bey Mecmuası’nda yer alan şiirleri
değerlendirilmiş ve Divan’dakilerle karşılaştırılmıştır.
Ayrıca Sultan I. Ahmed’in Mecmua’da yer alan şiirlerinde
görülen başlık ve yazı özellikleri incelenmiştir. Sultan I.
Ahmed’in şiirlerinde görülen yazı özellikleri Mecmua’dan
görsellerle anlatılmıştır. Bu incelemenin sonunda da Sultan I. Ahmed (Bahtî)’in şiirlerinin bu Mecmua’da yer alışına
açıklık getirilmeye çalışılmıştır.
Keywords
Sultan I. Ahmed, Bahtî, Mecmua, Nazire, Pervâne Bey Mecmuası.