Summary
20. Yüzyılda Divan Edebiyatı Geleneğini Devam Ettiren Bir Şair: Nevberî ve Şiirlerinde Fuzûlî Etkisi ????
Fuzûlî, doğduğu ve yaşadığı yer itibariyle Azerî Türkçesinin
kullanıldığı Irak bölgesi Türklerindendir. Şiirlerine bu dilin
özelliklerini yansıtmış olsa da onun şiir dili Osmanlı
Türkçesinden uzak değildir. Bu husus onun hem Azerî hem de
Anadolu sahasında sevilmiş olmasını sağlamıştır. Zira Fuad
Köprülü bu gerçekten hareketle, Fuzûlî’nin müşterek bir
şahsiyet olarak ele alınmasının edebiyat tarihi bakımından
zaruri olduğunu ifade eder.
Daima geleneğin izinden yürüyen klasik şiir, usta şair olmak
için kendinden önce yaşayan şairleri tanımayı ve okumayı
gerekli kılar. Her sanatçı usta kabul ettiği kişilerden etkilendiği
gibi Fuzûlî de bazı şairlerden etkilenmiştir. Kaynaklar
şiirlerindeki fikir, duygu ve mazmunlardan hareketle Fuzûlî
üzerinde İran edebiyatı şairlerinden Molla Câmî, Attar,
Nizâmî, Selmân-ı Savecî ve Hâfız’ın etkisi olduğunu söyler.
Anadolu sahasından ise Ahmedî, Şeyhî ve Necâtî’nin şair
üzerinde önemli tesiri olmuştur. Divan edebiyatının zirve şahsiyetlerinden biri olarak kabul
edilen Fuzûlî, şiirlerinde kullandığı fikir, duygu ve
mazmunlarla kendisinden sonra yetişen birçok şair üzerinde
derin etkiler bırakmıştır. Bu etki yaşadığı dönemle başlamış,
günümüze kadar süregelmiştir. Klasik edebiyatın etkisinin
hemen hemen kırıldığı, şekil ve muhteva olarak başka arayışlara
girildiği 20. yüzyılda, divan edebiyatı geleneğini sürdüren
Nevberî’nin şiirlerinde de Fuzûlî’nin etkisini görmek
mümkündür. Bu çalışmada, 20. yüzyıl şairlerinden
Nevberî’nin şiirlerinde Fuzûlî etkisi incelenmiştir.
Keywords
Divan Edebiyatı, Gelenek, Fuzûlî, Nevberî.