Summary
Senâyî’nin Süleymaniyye Adlı Eseri
Osmanlı Devleti’nin birçok yönden zirvede olduğu on altıncı
asrın en belirgin türlerinden biri Süleymannamelerdir.
Yavuz Sultan Selim için yazılan Selimnamelerin
devamı niteliğinde olan bu eserler, Osmanlı tarih yazıcılığının
önemli örneklerindendir. Bunun yanı sıra Osmanlı’nın
en uzun saltanat süreli ve ihtişamlı devri hakkında
pek çok konuda yüksek oranda doğru ve sağlam bilgiler
vermeleri beklenen Süleymannameler; edebî, içtimai,
askerî, dinî ve iktisadi yönlerden çalışılmayı hak edecek
değere sahiptir.
Kanuni Sultan Süleyman ile aynı dönemde yaşamış
müellif ve şairlerce padişahın sefer ve gazalarının anlatıldığı
altısı manzum, dördü mensur olmak üzere on Süleymanname
yazıldığı bilinmektedir. Manzum olarak kaleme
alınan Senâyî’nin Süleymaniyye’si de bu dönemde yazılmıştır
ve Sultan Süleyman döneminin ilk yarısını konu
edinmektedir. Seferlere katılanlardan edinilen bilgilere
dayanılarak yazıldığı anlaşılan eserde, Sultan Süleyman’ın
Doğu ve Batı’ya yaptığı seferler, savaşlar ve fetihler anlatılmaktadır.
Biri tarafımızca tespit edilmiş iki nüshası
bulunan kitap, edebî değerinin yanında yazıldığı dönemin
iskân politikasını, idari yapısını, ordunun durumu ve
bölümlerini tasvir etmesi yönleriyle Kanuni devrinin ilk
yarısı için orijinal bir kaynaktır. Mesnevi nazım şekliyle yazılan Süleymaniyye, 3526 beyitten müteşekkildir. 1521
yılındaki Belgrad Seferi’yle başlayan eser, 1538 tarihli Kara
Boğdan seferiyle sona ermektedir.
Bu makalede Senâyî’nin kimliği üzerinde durulmuş; Süleymaniyye’nin
nüshaları tanıtılmış, şekil özellikleri ve
içeriği hakkında bilgiler verilmiştir.
Keywords
Süleymanname, Süleymaniyye, Senâyî, Kanuni Sultan Süleyman, Mesnevi.