Summary
Abdestin Sırları Hakkında Tasavvufî Bir Risale: “Terceme-i Esrâr-ı Vuzû‘”
İslâm dinine mensup kimselerin, belirli ibadetleri gerçekleştirebilmek
için bir düzen dâhilinde bazı organları yıkayıp
bazılarını mesh etme yoluyla yaptıkları temizliğe abdest
denmektedir. Abdest, Arapçada “güzellik ve temizlik” manasına
gelen “vuzû’” kelimesi ile ifade edilmiştir. Bu kelime
hadislerin pek çoğunda geçmesine rağmen Kur’an’da yer
almamaktadır. Kur’an’da temizlenmeyi ve arınmayı ifade
eden kelimeler, “zekâ” ve “tuhr” köklerinden türemekle
beraber her iki kökün müştakları daha çok manevî bir temizliği
ifade etmektedir.
Çalışmanın konusu, XV. yüzyıl mutasavvıflarından
Cemâl-i Halvetî (ö. 1497)’nin, “Risâle fî Beyâni Esrâri’l-
Vuzû‘i’z-Zâhiriyye ve’l-Ma‘neviyye” adlı, abdest hakkında
yazdığı Arapça küçük bir risalesinin tercümesidir. Bu
tercüme, “Terceme-i Esrâr-ı Vuzû’” adıyla Emirzâde Veliyüddin
Mer‘aşî tarafından 1852-53 yılında oldukça sade bir
dilde kaleme alınmıştır. Risalede abdest, zâhirine binaen
yedi fasıl olarak tasnif edilmiş; abdestin sırlarının yanı sıra
mârifet, ruhî abdest, zâhirî abdest ile nefis mertebeleri arasındaki
münasebet gibi konular da ayet ve hadislerle desteklenerek
izah edilmeye çalışılmıştır.
Çalışmada “Terceme-i Esrâr-ı Vuzû‘”un konusu ayrıntılarıyla
anlatılmış, çalışma sonunda ise risalenin çeviriyazıya
aktarılmış hâli sunulmuştur.
Keywords
Cemâl-i Halvetî, Abdest, Terceme-i Esrâr-ı Vuzû‘.