Summary
Oğlan Şeyh İbrâhim Efendi Divanı’nda Yer Alan Devriyyeler
Tasavvufî bir tabir olarak devir, varlığın Hakk’tan gelip
yine Hakk’a dönüşünü açıklayan bir nazariyedir. Bu nazariyeye
göre mutlak varlıktan ayrılan ilâhî varlık, iniş ve
yükseliş olarak adlandırılan birtakım mertebelerden geçerek
yine aslına rücû eder. Edebiyatta ise ilâhî varlığın bu yolculuğunu
konu edinen metinlere devriyye adı verilir. Türk
Edebiyatında müstakil olarak ilk defa Türk Edebiyatında
Manzum Devriyyeler adı ile yaptığımız çalışmamızın bir
parçası olan bu makalede de devriyye nazım türünün
gelişiminde hem kaleme aldığı devriyyelerin sayıca fazla
olması hem de muhteva ve üslup yönünden kendisinden
öncekilerden farklı bir yeri olan Oğlan Şeyh İbrâhim
Efendi’nin Dîvân’ında yer alan devriyyelerinin metinleri
verilmiş ve bu devriyyelerin genel üslup özellikleri üzerinde
durulmaya çalışılmıştır. Oğlan Şeyh İbrâhim Efendi’nin
kaleme aldığı devriyyeleri şairin edebî şahsiyetini yansıtmasının
yanı sıra kendisinden sonra kaleme alınacak devriyyeler
manzumelerini de etkilemiştir.
Keywords
Tasavvuf, devr, devriyye, Oğlan Şeyh İbrâhim Efendi.