Summary
Yûsuf u Züleyhâ Mesnevilerinde Rüyaların Amaç ve İşlevleri Üzerine Bir Değerlendirme
Rüyanın, antik medeniyetlerden beri günlük hayat, kutsal
metinler, edebiyat gibi farklı sahalarda çeşitli amaç ve işlevleri
olmuştur. Rüya, genelde gayb bilgisine erişmede bir araç olarak
görülüp ona belli bir kutsiyet atfedilegelmiştir. Yusuf peygamberin
peygamberliğinin rüyayla başlaması ve rüya tabir ilmiyle
teçhiz edilmesinin, bu kutsiyeti pekiştirdiği düşünülebilir.
Rüya motifinin özellikle Yusuf u Züleyha mesnevilerinde
tahkiyede sıkça başvurulan, çeşitli amaç ve işlevleri olan bir öğe
olduğu görülmektedir. Süle Fakih, Şeyyad Hamza, Darîr,
Garîb, Hamdî, Hatâyî, Kemalpaşazade, Taşlıcalı Yahya ve
Gubârî’nin bu çalışmada incelenen mesnevilerinde bu amaç ve
işlevlerin gelecekten haber verme ve harekete geçirme, şimdiki
zaman bilgisi verme, âşık etme, müşkülün halli/öğüt verme
olduğu tespit edilmiştir.
Keywords
Yûsuf u Züleyhâ, mesnevi, rüya, motif.