Summary
Şirvanlı Habîbullâh’ın Esmâ-i Hüsnâ Şerhi
Bilindiği gibi, Türk edebiyatı tarihinde tevhid, münacat,
esmâ-i hüsnâ şerhi, kırk hadis çevirisi vb. dinî edebiyat türleri
mühim bir yer tutmaktadır. 16. asır şairlerinden
Şirvanlı Hatiboğlu Habîbullâh da elimizde esmâ’-i hüsnâ
şerhi, kırk hadis tercümesi ve Hz. Ali’nin yüz sözünün
çevirisi türünden birer manzum Türkçe eseri olan edebî
şahsiyetlerdendir. Hayatı hakkında biyografik, bibliyografik
kaynaklarımızda bilgi bulunmayan Habîbullâh, bu eserleri
Memlûk sultanı Kansu Gavri’yle görüşüp konuşmaya bir
vasıta olması için, H. 918/ M. 1512 yılında Mısır’da
meydana getirmiştir. Müellif hattıyla olan yazma nüshada,
sırasıyla esmâ’-i hüsnâ şerhi, Hz. Peygamber’in kırk
hadisinin ve Hz. Ali’nin yüz sözünün tercümesi yer
almaktadır. Şairin bu kitapçıklardan ibaret eserine “Sultân
Hitâbı Hac Kitâbı” umumî adını koyması, onu ithaf ettiği
hükümdarın yardımı sayesinde Hicaz’a gidip hac farizasını
yerine getirme niyetinde olduğunu düşündürmektedir.
Hatiboğlu Habîbullâh, söz konusu kitabının ilk
parçasında Allah’ın, İslâmî literatürde “esmâ’-i hüsnâ”
olarak vasıflandırılan güzel isimlerinden 99’unu Türkçeye
tercüme ve şerh etmiştir. Her bir isme ikişer beyit ayıran
şair, önce o adın dilimizdeki karşılığını vermiş; sonra
“havâss”ı, başka bir ifadeyle tesir ve faydasından kısaca
bahsetmiştir. Bu yazıda, Şirvanlı Habîbullâh’ın hayatı ve
eserleri hakkında bilgi verildikten sonra Esmâ’-i Hüsnâ
Şerhi, yeni harflere aktarılmış; aynı kitapçığın metnine
diliçi çevirisi de ilâve edilmiştir.
Keywords
Hatiboğlu Habîbullâh, Şirvan, Esmâ’-i Hüsnâ Şerhi, Hz. Ali, Kansu Gavri.