Rahmetî-i Tebrizî ve Türkçe Şiirleri
(Rahmati-i Tabrizi and His Turkish Poems
)
|
Yazar
|
:
Üzeyir ASLAN
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2012
|
|
Sayı |
:
9
|
|
Sayfa |
:
1-28
|
Özet
Rahmetî, Şah Tahmasb [ö. 1576] ve I. Abbas [1587-
1629] devirlerinde yaşamış Türk şairlerdendir. Hakkında
bilgi veren en eski kaynak, hayatta iken onunla görüşmüş
olan Takîyu'd-dìn-i Avhadì [ö. 1621?]'nin 'Arafatu'l-
'aşıkîn va 'Arasatu'l-'arifîn [yz. 1613-15]'idir. Doğum
tarihi bilinmeyen şair, mahlâsından da anlaşılacağı üzere
Tebrizlidir. Muhtemelen yine bu şehirde öğrenim
görmüştür. Rahmetî, uzun süre Tebriz'de yaşamıştır. Şair,
1585'te Tebriz'in Osmanlılarca kuşatılması üzerine
Şiraz'a gitmek zorunda kaldı. Rahmetî, bir süre sonra
Şiraz'dan da ayrılmak zorunda kalmıştır. Şiirlerinde dile
getirdiği tasavvufi bakış açısı ve Nesîmî'yi andıran
üslûbu, Şiraz sofilerini rahatsız etmiş olmalıdır. Şairin ne
zaman Hindistan'a gittiği belli değildir. Ancak Agra'da da
mutsuz olduğu, vatan özlemini dile getirdiği şiirlerinde
görülmektedir. 1616'da Agra'da ölmüştür. Rahmetî,
Türkçe şiirlerinde başarılıdır. ya da daha çok ses benzerliğine
dayanan kafiyeler kullanmış, böylece şiirlerindeki
ahengi artırmıştır. Şiir dili günlük hayatta kullanılan
konuşma diline yakındır. Üslubu Fuzûlî'yi andırmaktadır.
Şair, önceki şairlerin mazmunlarını başarılı şekilde
kullandığı gibi özgün olduğunu düşündüğümüz mazmunlara
da yer vermiştir.
Anahtar Kelimeler
Rahmetî, Tebriz, Şiraz, Agra-Hindistan, Şah Tahmasb, Şah Abbas.
Abstract
Rahmati one of Turkish poets lived in period Shah
Tahmasb (d. 1576) and Abbas I (1587-1629) who were
Safavi's kings. The oldest book which gives knowledge
about his life is Arafat al-aşikin va Arasat al-arifin
written by Avhadi (d. 1626). Avhadi saw him in Shiraz
when he was travelling to India. Accordingly he is from
Tabriz and he is a traveller, also a master of sulus and
nash writing. First of all he travelled to Shiraz because of
Ottoman's surrounding of Tabriz, but after a short time
went to Agra-India from this city. Probably some soufi
groups did not like him, because his some poems looks like
Sayyid Nasimi (d. 1418?)'s. Rahmati wanted to turn
back to Tabriz, but he died in Agra in 1616. We know
that there is only ane manuscript of Rahmati's
Keywords
Rahmati, Tabriz, Shiraz, Agra-India, Shah Tahmasb, Shah Abbas.