Kadızâde Mehmed İlmî’nin Sultan IV. Murad İçin Yazdığı Manzum Duânâme’si
(Kadızâde Mehmed İlmî’s “Duânâme” in Verse for Sultan Murad IV
)
|
Yazar
|
:
Sebahat DENİZ
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2008
|
|
Sayı |
:
1
|
|
Sayfa |
:
9-40
|
Özet
Türk kültür ve edebiyatında dua konusunun önemli bir
yeri vardır. Türklerin İslamiyet’i kabul etmesinden çok
daha önceki dönemlerden başlayarak günümüze kadar,
çeşitli şekillerde dua konusunun işlendiği, manzum, mensur
veya manzum-mensur pek çok eser vücuda getirildiği
görülmektedir. Duânâmeler de bu tür eserler arasındadır.
Duânâmelerin, dua konusuyla ilgili münâcat, tevbename,
ilticaname gibi diğer türlerden farkı, duanın bir başkası
için edilmesidir. Klâsik Türk edebiyatında da bu konuda
yazılmış pek çok eserle karşılaşılmaktadır. Mesnevî tarzında
yazılmış müstakil duânâmelerin yanı sıra kaside, gazel,
kıt’a gibi diğer nazım şekilleriyle yazılmış duânâmeler de
mevcuttur. İlmî’nin “Duânâme”si de mesnevî nazım şekliyle
yazılmış, 107 beyitten müteşekkil, müstakil bir eserdir.
Sultan IV. Murad için kaleme alınmıştır. Bu eser aynı
zamanda bir cülûsiye olarak da kabul edilebilir. Aynı
zamanda Bağdat ve Yemen’in fethi için yazılmış bir fetih
duası özelliğini taşımaktadır.
Anahtar Kelimeler
Duânâme, Klâsik Türk edebiyatı, Kadızâde Mehmed İlmî, Sultan IV. Murad
Abstract
The subject of “prayer” has a crucial place in Turkish
culture and literature. It is seen that the subjects of
“prayer” were discussed in various methods before the
acceptance of Islam by Turks and verse, prose or verseprose
works related to the “prayer” were formed in this
period. The difference of duânâme from other forms like
“münâcât, tevbenâme, ilticânâme” is that the duânâme is
a pray for another person. There are many works which
related to this subject in Classical Turkish Literature.
Besides autonomous “duânâme”s formed in masnawi
style, there are various “duânâme”s written in other
verse forms like qasida (panegyric), ghazal and kıt’a.
İlmî’s “duanâme” is an autonomous work formed in
masnawi prose style with 107 couplets. The work was
written for Sultan Murad IV. This work, at the same
time, can be accepted as a “cülusiyye”. However, this
work has a conquest prayer characteristic which had been
written for conquest of Baghdad and Yemen
Keywords
Duânâme, Classical Turkish Literature, Kadızâde Mehmed İlmî, Sultan IV. Murad