Summary
BAYKARA MECLİSİ’NDEN YANSIMALAR -Alî Şîr Nevâî Etrafında Gelişen Olaylar-İlmî ve Edebî Meclisler 6-
Zeynüddîn-i Vâsıfî tarafından Farsça olarak kaleme alınan Bedâyi’u’l-vekâyi’, özellikle Türk kültür ve sosyal hayatına dair ihtiva ettiği geniş ve önemli bilgiler vesilesiyle dikkat çekmektedir. Bu çalışmada, Bedâyi’u’l-vekâyi’de yer alan, Türkistân coğrafyasındaki Türk kültür hayatına ışık tutup günümüze aktaran ve Emîr Alî Şîr Nevâî etrafında oluşan olayları da ihtiva eden üç bölümün tercümesine yer verilecektir. Bunlardan birincisi, Emîr Alî Şîr’in yardımcısı Behlül’ün durumu, Nevâî’nin Hâce Mahmûd-ı Taybâdî’nin övgüsü görünümünde olan, ancak onun zemmedildiği Farsça bir inşası, Mevlânâ Sâhib-dârâ tarafından anlatılan Emîr Alî Şîr ile Şeyh Behlül, Emîr Sadruddîn Yûnus ve Mevlânâ Fasîhuddîn Sâhib-dârâ arasında gerçekleşen olayları; ikincisi Emîr Alî Şîr’in dindarlığı ve iffetinin Sultan Hüseyn-i Baykara ile eşi Hadîce Bigüm tarafından sınanması, Sultan Hüseyn-i Baykara ile Emîr Alî Şîr’in birbirlerini karşılıklı şeyh-mürid olarak görmeleri, dönemin önemli şair ve âlimlerinden Mevlânâ Şihâb etrafında gerçekleşen olayları; üçüncüsü, 927/1520 yılının Muharrem/Ocak ayının onuncu günü, Muzafferuddîn Sultan Muhammed Bahâdır’ın, Vâsıfî’den Emîr Alî Şîr’in hüviyetini ihtiva eden hikâye ve latifelerden anlatmasını istemesi üzerine onun anlattıklarını ihtiva etmektedir. Üçüncü bölümde, Mevlânâ Sâhib-dârâ’nın Alî Şîr’in ölümü üzerine yazmış olduğu terkib-bend nazım şekliyle yazılmış mersiye ile Muhammed Şeybânî Han’ın 912/1507 yılının Zilhicce/Nisan ayının sonunda, Nahşeb şehrinden Herât’a gelmesi üzerine yazmış olduğu terkib-bend şeklindeki övgü şiiri de yer almaktadır. Ayrıca bu bölümde Emîr Alî Şîr’in Mevlânâ Sâhib-dârâ için söylediği Türkçe bir beyit de bulunmaktadır.
Keywords
Şiir meclisi, ilmî meclis, Emîr Alî Şîr, mersiye