Summary
Türkçe Aruz Kaynakçası
Arap edebiyatında doğan aruz, Fars edebiyatında bazı değişikliklere uğramıştır. Aruzun Türk edebiyatına Fars şiirinden geçtiği yönünde genel bir kabul bulunmaktadır. Türk şiirindeki aruz da Fars şiirindeki aruzdan farklılaşır. Günümüze ulaşan yazılı kaynaklar göz önünde bulundurulunca Türkçenin aruzla olan tanışıklığının XI. yüzyıldan öncesine dayandığı söylenebilir. Başlangıçta aruzun Türkçenin kendi şiir sistemi olan hece vezninden fazla uzaklaşmadığı görülür. Türk şiirinde aruz, daha sonraki asırlarda kendi kurallarını oluşturmuş ve artan bir başarıyla kullanılmıştır. Türkçede aruz uygulamaları bazı teorik eserlerle de desteklenmiştir. Türkçenin kendi ses yapısıyla aruzun en iyi şekilde örtüştüğü dönemlerde yaşanan dönüşüm sonrasında aruz Türk şiirinden yavaş yavaş çekilmiştir. Türkçe aruzla ilgili özellikle XIX. yüzyılın ikinci yarısından itibaren araştırma, inceleme ve tenkit çalışmaları yapılmıştır. Çalışmalar edebiyat ve musiki temelli olmak üzere iki koldan ilerler. Çalışmalarda genel olarak hece-aruz kıyası, aruz öğretimi, aruza dair bir eserin neşri, bir şairin veya dönemin aruz tasarrufları, usul-vezin münasebetleri gibi konular karşımıza çıkar. Türkçe aruzu anlamayı ve anlatmayı amaçlayan çalışmaların tespit edilen en kapsamlı kaynakçası bu yazıda araştırmacıların dikkatine sunulmuştur.
Keywords
Aruz, Türkçe Aruz, Vezin, Kaynakça, Musiki, Usul.