Summary
Mustafa Naîmâ’nın Derlediği Bir Mecmua: ‘Ulâletü’l-mecâlis Mecmû‘atü’n-nefâ’is
Mecmualar Osmanlı kültür dünyasından günümüze intikal
eden önemli yazılı kaynaklar arasında yer almaktadır. Mecmua
çeşitlerinden biri tanınmış kişilerden biri tarafından derlenen
mecmualardır. Bu tür mecmualar barındırdıkları kayıtlar sayesinde
derleyicisi hakkında doğrudan bilgiler sunabilir. Ayrıca
dolaylı olarak şahsın edebî zevki, hayata bakışı, kültür ve eğitim
düzeyi, etkilendiği sanatçılar hakkında fikir verebilir. Michigan
Üniversitesi Kütüphanesi, Sultan Abdülhamid Koleysiyonu,
numara 409’da kayıtlı ‘Ulâletü’l-mecâlis Mecmû‘atü’n-nefâ’is
adlı mecmua, ilk resmi Osmanlı vak‘anüvisi Mustafa Naîmâ tarafından
derlenmiştir. Naîmâ, 1120 (1708/9) senesinde
mecmuayı derlemeye başlamış, tamamlayamadan hayatını kaybetmiştir.
525 sayfadan meydana gelen mecmuada seçme eserler
ve manzumeler vardır. Muhtevanın ekseri manzumdur. Türk
edebiyatından Kafzâde Fâizî, Nâbî, Sâbit, Râmî Mehmed
Paşa’nın; Fars edebiyatından Sâ’ib-i Tebrîzî’nin çok sayıda
manzumesi bulunmaktadır. Ulâletü’l-mecâlis Mecmû‘atü’nnefâ’is
sayesinde Naîmâ’nın şiir meraklısı olduğu, Fars ve Arap
edebiyatına had safhada hâkimiyeti bulunduğu, biyografik eserlere
ilgi duyduğu, âşıkâne ve hakîmâne manzumeler beğendiği
anlaşılmaktadır. Ulâletü’l-mecâlis sayesinde ayrıca Naîmâ’nın
el yazısı örneği tespit edilmiştir. Bu makalede Naîmâ’nın derlediği
Ulâletü’l-mecâlis Mecmû‘atü’n-nefâ’is adlı mecmua
tanıtılmış, mecmuadan hareketle Naîmâ hakkında yeni bilgilere
ulaşılmaya çalışılmıştır.
Keywords
Naîmâ, Ulâletü’l-mecâlis Mecmû‘atü’n-nefâ’is, Mecmua.