Lâzikî-zâde Feyzullah Nâfiz’in Gazeline Yapısalcı Yöntemle Bir Yaklaşım Denemesi
(An Essay on a Structural Approach to Lâzikî-zâde Feyzullah Nafiz's Ghazal
)
|
Yazar
|
:
Bilal ELBİR
Sena Çelik
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
15
|
|
Sayı |
:
30
|
|
Sayfa |
:
113-130
|
Özet
Modern şerh yöntemlerinden biri olarak klasik Türk edebiyatı metinlerini anlama ve açıklamada kullanılan yapısalcı yöntem ile Lâzikî-zâde Feyzullah Nâfiz’in “olmış saña” redifli gazelinin incelenmesi bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Çalışmanın amacı, XVIII. yüzyıl şairlerinden Lâzikî-zâde Feyzullah Nâfiz’in bir gazeline yöntemin uygulanması ve bu bağlamda metnin yapısı ile anlamı arasındaki uyumu ortaya koymaktır. Bu çerçevede öncelikle, literatür taraması sonucunda elde edilen bilgiler ışığında yapısalcı yöntem açıklanacaktır. Dilbilim alanından sonra birçok alanda uygulanan yapısalcı yöntem edebiyat alanına da girmiş ve Klasik Türk Edebiyatı metinlerine uygulanmaya başlanmıştır. Bu yöntemin ilk uygulayıcılarından olan Cem Dilçin, yöntemin uygulandığı pek çok çalışmaya öncülük etmekle birlikte bu çalışmaya da ilham olmuştur.
Çalışmada önce yapısalcı yöntem hakkında bilgi verilmiş, sonra edebiyat alanına yansımasından bahsedilmiştir. Daha sonra çalışmada ele alınan gazelin de bulunduğu Feyzullah Nâfiz’in Dîvân’ı hakkında kısa bir bilgi verilmiştir. Çalışmanın asıl konusunu oluşturan “olmış saña” redifli gazele yöntemin uygulanmasından önce, gazelin Arap harfli metni ile birlikte transkripsiyonu verilmiştir. Temel aldığımız çalışmadan hareketle ve araştırmacılara kolaylık sağlaması amacıyla gazelin dizinine ve sözlüğüne yer verildikten sonra klasik şerh yöntemi uygulanmıştır. Bunun ardından çalışmanın odak noktası olan yapısalcı inceleme yöntemine geçilmiştir. Yöntemin uygulanmasında dış unsurlar ele alınmış olmakla birlikte anlam dünyası, klasik şerh yönteminde açıklandığından tekrara düşmemek adına özet hâlinde verilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Abstract
As one of the modern commentary methods, the structuralist method used in understanding and explaining classical Turkish literature texts and the examination of Lâzikî-zâde Feyzullah Nafiz’s with “olmış sana” redif ghazal constitute the subject of this study. . The aim of this study is to apply the method to a ghazal of Lâzikî-zâde Feyzullah Nâfiz, one of the18th century poets, and to reveal the harmony between the structure and meaning of the text in this context. In this context, first of all, the structuralist method will be explained in the light of the information obtained as a result of the literature review. The structuralist method, which has been applied in many fields after the field of linguistics, has also entered the field of literature and has begun to be applied to the texts of Classical Turkish Literature. Cem Dilçin, has pioneered many studies in which the method has been applied and has also inspired this study. .
In the study, firstly, information about the structuralist method was given and then its reflection on the field of literature was mentioned. Then, a brief information is given about Feyzullah Nâfiz's Dîvân, which also includes the ghazal discussed in the study. Before the application of the method, the ghazal with the redif "olmış saña" which is the main subject of the study, the transcription of the ghazal with its Arabic letter text is given.. Based on the study on which we are based, and for the convenience of researchers, the classical commentary method was applied after the index and dictionary of the ghazal were given. After that the structuralist analysis method , which is the focus of the study, has been passed.. Although the external elements are discussed in the application of the method, the world of meaning is given in summary form in order to avoid repetition as it is explained in the classical commentary method.
Keywords
Lâzikî-zâde Feyzullah Nâfiz, Ghazal, commentary, modern commentary, structuralist method.