Medresetü’l-hattâtînin İlk Üstatlarından Mehmed Said ve Necm-i Seher Adlı Eseri
(Mehmed Said and his work Necm-i Seher, One of the First Masters of Madrasah al-Hattatin
)
|
Yazar
|
:
Rukiye Kaymakçı
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2022
|
|
Sayı |
:
29
|
|
Sayfa |
:
868-914
|
Özet
Bu çalışmanın konusu, XX. yüzyılın önde gelen rik‘a hattı üstatlarından Mehmed Said’in hayatı ve Necm-i Seher adlı eseridir. Uzun memuriyet hayatı müddetince çok sayıda nişan ve madalya ile mükâfatlandırılan Mehmed Said, Osmanlı sadrazamlarından Küçük Said Paşa (öl. 1914) başta olmak üzere dönemin önde gelen ricaliyle yakın alakası bulunan başarılı bir zattır. Necm-i Seher adını verdiği eserinde, çeşitli şekil ve konulardaki manzumelerinin yanı sıra mektup ve arizalarla kendisinin tercümeihâli bulunmaktadır. Eser, hacimce küçük olmasına mukabil Mehmed Said’in tercümeihâliyle manzum-mensur çalışmalarını ihtiva etmesi dolayısıyla şairin edebî şahsiyetini ortaya koyacak yegâne orijinal kaynaktır. Özellikle Mehmed Said’in düşürdüğü tarihler ailesine, yakın çevresine ve dönemin olaylarına dair birçok ipucu vermektedir. Bu yönüyle eser yalnızca edebiyat tarihi için değil, yakın dönem tarihi bakımından da öneme sahiptir. Taranan birçok katalogda eserin yalnızca iki nüshasına ulaşılmıştır. Bunlardan İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesinde kayıtlı olan nüsha İbnülemin Mahmud Kemal İnal’a (öl. 1957); İstanbul Büyük Şehir Belediyesi Atatürk Kitaplığında bulunan nüsha ise kimliği hakkında herhangi bir bilgiye ulaşılamayan Ali Fuad’a yadigâr olmak üzere bizzat Mehmed Said tarafından istinsah edilmiştir. Çalışmada, müellifçe kaleme alınan ve birinci dereceden kaynak hüviyeti taşıyan tercümeihâlin yanında sicill-i ahvâl defterinde yer alan bilgilerden hareketle Mehmed Said’in biyografisi inşa edildikten sonra Necm-i Seher’in özelliklerine değinilmiş, nüshalar kısaca tanıtılmış ve eserin ismi geçen iki nüshası karşılaştırılarak günümüz harflerine aktarılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Edebiyat, Osmanlı Şiiri, XX. yüzyıl, Medresetü’l-hattâtîn, Mehmed Said, Necm-i Seher.
Abstract
The life of Mehmed Said, one of the leading masters of rik‘a calligraphy of the 20th century, and his work Necm-i Seher are the subject of this study. During his long and successful career as a civil servant, Mehmed Said, who was rewarded with many badge and medals, was closely related to the prominent dignitaries of the period, especially Küçük Said Pasha (d. 1914), one of the Ottoman grand viziers. In his work called Necm-i Seher, besides his poems in various forms and subjects, since it contains the biography of Mehmed Said and his works in verse and prose. Although the work is small in volume, it is the only source that will reveal the poet’s literary personality, since it contains the biography of Mehmed Said and his works in verse and prose. In addition, owing to the composing chronograms by the poet, it is possible to find many clues about his family, close circle and events of the period. In this aspect, the work is important not only for the history of literature, but also for the history of the recent period. Within the scope of the possibility, many catalogs were scanned and two transcript of the work were reached. The first transcript registered in the Istanbul University Rare Works Library was copied by Ibnülemin Mahmud Kemal Inal (d. 1957), and the second transcript located in the Ataturk Library of the Istanbul Metropolitan Municipality, was personally requested by Mehmed Said to be a relic of Ali Fuad. Based on the information contained in the sicill-i ahval registers, besides the biography written by him in the study, the characteristics of Necm-i Seher were mentioned, transcripts were briefly introduced, and the two named transcripts of the work were compared and transferred to modern letters.
Keywords
Literature, Ottoman Poetry, 20th Century, Madrasah al-Hattatin, Mehmed Said, Necm-i Seher.