Bosnalı Sâmi‘î Abdülkerîm Efendi’nin Kayıp Sanılan Zeyl-i Siyer-i Veysî’si
(The Unearthed Zeyl-i Siyer-i Veysî of Bosnian Sâmi‘î Abdülkerîm
)
|
Yazar
|
:
SEDA KURT
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2022
|
|
Sayı |
:
28
|
|
Sayfa |
:
441-478
|
Özet
Veysî (ö.1037/1628)’nin “Siyer-i Veysî” adıyla bilinen
“Dürretü’t-Tâc fî Sîreti Sâhibi’l-Mi‘râc” adlı eserine Bosnalı
Sâmi‘î Abdülkerîm Efendi (ö. 1096/1684) tarafından zeyil
yazıldığı biyografik kaynaklarda belirtilmiştir. Bununla beraber
“Siyer-i Veysî” zeyilleri üzerine yapılan çalışmalarda bu eserin
henüz ortaya çıkmadığı ifade edilmiştir. Çalışmanın amacı,
Bosnalı Sâmi‘î Abdülkerîm Efendi’nin kayıp sanılan “Zeyl-i
Siyer-i Veysî” adlı eserini tanıtmak ve Türk edebiyatında
önemli bir yeri olan siyer yazıcılığına katkı sağlamaktır. Sâmi‘î
Abdülkerîm Efendi’nin kayıp sanılan “Zeyl-i Siyer-i Veysî”
adlı eserini ortaya çıkarmak için bibliyografik kaynaklar, yazma
eser kütüphanelerinin katalogları, dijitale aktarılmış veri
tabanları, basılı ve elektronik yazma ve basma eser katalogları
ile alanın akademik literatürü tarama yöntemine tabi tutularak
elde edilen bilgi ve belgeler veri analizi ve doküman incelemesi
yöntemiyle değerlendirilmiştir. Değerlendirme neticesinde
İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi Türkçe
Yazmalar Bölümü 2528 numarada bulunan ve kataloğa Nev‘izâde
Atâyî’ye ait “Zeyl-i Siyer-i Veysî” olarak geçen yazma
eserin içinde Nev‘i-zâde’nin eserinden sonra Sâmi‘î
Abdülkerîm Efendi’nin zeylinin yer aldığı anlaşılmıştır. Nev‘izâde
Atâyî’nin “Zeyl-i Siyer-i Veysî” adlı eserinin tanıtıldığı
bir çalışmada, Abdülkerîm Efendi’nin kayıp sanılan “Zeyl-i
Siyer-i Veysî” adlı eserinin Nev‘i-zâde Atâyî’ye atfedildiği
tespit edilmiştir. Çalışmanın sonucunda Abdülkerîm
Efendi’nin kayıp sanılan “Zeyl-i Siyer-i Veysî” adlı eseri ortaya
çıkarılmış ve yazma eserleri değerlendirirken çok dikkatli davranmak gerektiği bir kez daha anlaşılmıştır. Daha önce gün
yüzüne çıkmamış olan bir eser, ilgili alanda çalışan
araştırmacıların istifadesine sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler
Bosnalı Sâmi‘î Abdülkerîm Efendi, Zeyl-i Siyer-i Veysî, Nev‘i-zâde Atâyî.
Abstract
It is stated in the biographical sources that Bosnian
Sâmi‘î Abdülkerîm (dod 1096/1684) wrote the addendum
to Dürretü’t-Tâc fî Sîreti Sâhibi’l-Mi‘râc of Veysî (dod
1037/1628) known as Siyer-i Veysî. However, in the
studies on the addendums of Siyer-i Veysî, it has been
expressed that the work of Bosnian Sâmi‘î Abdülkerîm has
not yet emerged. The aim of the study is to reveal Zeyl-i
Siyer-i Veysî of Bosnian Sâmi‘î, and to contribute to the
siyer writing, which has an important place in Turkish
literature. In order to reveal the lost work of Sâmi‘î
Abdülkerîm, bibliographic resources, catalogs of
manuscript libraries, databases of digital, catalogs of
printed and electronic manuscripts and printed works and
academic literature of the field were scanned. The
information and documents obtained as a result of this
scanning were evaluated by data analysis and document
analysis method. As a result of the evaluation, it was
understood that the manuscript found in Istanbul
University Rare Works Library Turkish Manuscripts
Department catalog number 2528 is the work of both
Sâmi‘î Abdülkerîm and Atâyî. In a study in which Atâyî’s
work was introduced, it was seen that the lost work of
Abdülkerîm was attributed to Atâyî. As a result of this
study, Zeyl-i Siyer-i Veysî of Abdülkerîm Efendi was
revealed and it was understood again that one should be
very careful while evaluating manuscripts. Zeyl-i Siyer-i Veysî of Sâmi‘î Abdülkerîm has been presented first time
the use of researchers working in the related field.
Keywords
Bosnian Sâmi‘î Abdülkerîm, Zeyl-i Siyer-i Veysî, Nev‘i-zâde Atâyî