• Hızlı Erişim
  • Duyurular
  • Duyuru!..

     

    Kıymetli yazarlarımız;

    31. sayımız yayımlanmıştır. 

    Göstediğiniz ilgiye teşekkür eder, çalışmalarınızda başarılar dileriz.

    Dergimiz Uluslararası önde gelen indekslerden olan EBSCO tarafından artık taranmaktadır. 

    Dergimiz önde gelen indekslerden European Reference Index For Humanities and Social Sciences (ERIHPLUS) tarafından artık taranmaktadır.

    Dergimiz ULAKBİM SOSYAL BİLİMLER VERİTABANI tarafından 2013 yılı sayılarımızdan itibaren taranmaya başlamıştır. 

    Dergimiz alanın önde gelen indeksleri arasında bulunan Modern Language Association (MLA) tarafından taranmaya başlamıştır.

    Dergimiz önde gelen indekslerden Directory of Research Journal Indexing (DRJI) tarafından artık taranmaktadır.

    Dergimiz Academic Resource Index kataloğu tarafından da taranmaya başlanmıştır. 

    Dergimiz 15. sayısından itibaren uluslararası hakemli bir dergidir. 

     

     


  • Sayaç
  • Online Ziyaretçi : 15
    Bugün Toplam : 57
    Genel Toplam : 632427

Modern Dil Tartışmaları Bağlamında Türk Dili Dergisinin Osmanlı Türkçesine Yaklaşımı (1951-1960)
(The Approach of the Journal of Turkish Language to Ottoman Turkish in the Context of Modern Language Discussions (1951-1960) )

Yazar : Fuat Dağtekin    
Türü :
Baskı Yılı : 2022
Sayı : 28
Sayfa : 23-63


Özet
Türkiye’de modern anlamda dil tartışmaları Tanzimat Fermanı’nın ilanından sonra başlamıştır. Tartışmaların ilk zamanlarında alfabe ıslahı ile terkipler yoluyla Arapça- Farsçadan geçen birtakım dil bilgisi unsurlarının kaldırılması ve terkiplerin Türk dil bilgisi kurallarına göre güncellenmesine yönelik fikirler ileri sürülmüştür. II. Meşrutiyet ile tartışmalar çeşitli toplumsal hareketler üzerinden devam etmiş, Yeni Lisan Hareketi görüşleriyle dikkat çekmeye başlamıştır. Bu devrede Türkçenin sadeleşmesine yönelik fikirler tartışılmıştır. Erken Cumhuriyet Dönemi ile dil tartışmaları farklı bir seyir alarak devletin doğrudan müdahalesi ve etkisinin görüldüğü yeni bir dönem başlamıştır. Bu dönemde dil çalışmaları kendi içinde evrelerden geçerek nihayetinde 1950 yılına gelinmiştir. 14 Mayıs 1950’de yapılan genel seçimlerde Cumhuriyet Halk Partisi (CHP)’nden iktidarı devralan Demokrat Parti (DP), kendinden önceki dil kararlarını ve uygulamalarını veto ederek dil muhafazakârlarının yanında olmayı tercih etmiştir. Osmanlı Türkçesini tercih eden bir dil tavrı geliştiren DP iktidarı, Türk Dil Kurumunu (TDK) dil politikaları bağlamında etkisizleştirmiştir. TDK de bu duruma karşı muhalif duruş sergilemek sûretiyle “Osmanlıca”1 terimini özellikle kullanarak Osmanlı Türkçesine “yabancı dil” muamelesinde bulunmuştur. TDK yönetimi, kurumda genel yazmanlık ve başkanlık görevlerinde bulunmuş olan Agâh Sırrı Levend’in (ö. 1978) deyimiyle TDK’nin fikir organı olan ve adını kısaca Türk Dili olarak belirledikleri dergide Osmanlı Türkçesine karşı olumsuz yazılar kaleme alınması yolunu takip etmiştir. TDK’nin, böylece DP iktidarına olan muhalefetini Türk Dili dergisi üzerinden yaygın bir biçimde gösterdikleri müşahede edilmiştir. Bu makalede Osmanlı Türkçesine karşı yapıldığı müşahede edilen söz konusu olumsuz tavırların sebepleri üzerinde durularak bir sonuca ulaşılmaya gayret edilmiştir.

Anahtar Kelimeler
Osmanlı Türkçesi, Türk Dili dergisi, TDK, Dil tartışmaları.

Abstract
Language discussions in the modern sense in Turkey started after the declaration of the “Tanzimat Fermanı”. At the beginning of the discussions, ideas were put forward for updating the grammar elements according to the Turkish grammar rules after the alphabet reform. The debates with the “II. Meşrutiyet” continued over various social movements, and the New Language Movement began to draw attention with its views. In this period, ideas for the simplification of Turkish were discussed. With the Early Republican Period, language debates took a different course and a new period in which the direct intervention and influence of the state began. In this period, language studies passed through phases in itself and finally came to 1950. Democrat Party (DP), which took over the power from the Republican People's Party in the general elections held on May 14, 1950, preferred to stand by the language conservatives by vetoing the language decisions and practices before it. The DP government, which developed a language attitude that preferred Ottoman Turkish, neutralized the Turkish Language Institution (TLI) in the context of language policies. TLI also treated Ottoman Turkish as a “foreign language” by using the term “Ottomanish” specifically, by displaying an oppositional stance against this situation. TLI management followed the path of writing negative articles against Ottoman Turkish in the journal, which, in the words of Agâh Sırrı Levend, who had served as the general secretary and chairman of the institution, was the opinion organ of the Institution and whose name was briefly named as “Türk Dili”. It has been observed that TLI has widely displayed its opposition to the DP government through the Turkish Language Journal, “Türk Dili”.

Keywords
Ottoman Turkish, Turkish Language Journal, TLI, Language Discussions.

Adres :İmrahor Mahallesi, Doğancılar Cad., Nu. 81 Üsküdar/İstanbul
Telefon :0216 342 62 02 Faks :
Eposta :info@devdergisi.com

Web Yazılım & Programlama Han Yazılım Bilişim Hizmetleri