Türk Edebiyatında Kasîde-i Münferice Şerhleri
(Kaside-i Münferice Commentary in Turkish Literature
)
|
Yazar
|
:
Rabia Kara
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2021
|
|
Sayı |
:
27
|
|
Sayfa |
:
327-373
|
Özet
Arap ve Türk edebiyatında, tasavvuf çevrelerinde büyük bir
ilgiye mazhar olan Kasîde-i Münferice, 11. yüzyılda İbnü’n-
Nahvî tarafından kaleme alınmış tasavvufi muhtevalı bir
manzumedir. Sağlam nüshalarda kırk, sair nüshalarda kırk altı
beyte kadar çıkan kasidenin tamamında Allah’a teslimiyet ve
güven zikredildikten sonra zorlukların ve musibetlerin de geçici
olduğu ifade edilir. Nitekim, sıkıntılı kimselerin virdi haline
gelen kaside, kimi dua mecmualarında da kendisine yer
bulmuştur. Bünyesinde İsm-i A’zam’ın yer alması üzerine
görüş birliğinde bulunan alimler, kasideyi okuyacak kimselere
birtakım faydalar sağlayacağını söylerler. Kasîde-i Münferice,
tasavvufi muhtevası hasebiyle, içerdiği müphem manaların
açığa kavuşması, şerh edenlere sağlayacağı faydaya yönelik
inanç, ezberleyenlere ve okuyanlara kolaylık sağlaması gibi
sebeplerle 17. yüzyıldan, günümüze değin birçok kez şerh
edilmiş ve böylece Türk edebiyatında, en çok şerh edilen Arapça
metinler arasında yerini almıştır. Bu çalışmada, Kasîde-i
Münferice’nin nazımı İbnü’n-Nahvî’nin hayatına kısaca
değinildikten sonra Kasîde-i Münferice’ye dair teknik bilgilere
ve muhtevasına yer verilecektir. Sonrasında kasideye yapılan
şerhler; teknik özellik, muhteva, takip edilen şerh metodu,
üzerine yapılan akademik çalışmalarla birlikte incelenerek, Türk
edebiyatında, Kasîde-i Münferice’nin konumu belirlenmeye
çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler
Kasîde-i Münferice, İbnü’n-Nahvî, şerh, tercüme, tasavvuf
Abstract
Kasîde-i Münferice, which has a great interest in
mysticism circles in Arabic and Turkish literature, is a
poem with mysticism content written by Ibn al-Nahvi in
the 11th century. It is stated that difficulties and calamities
are also temporary after surrender and trust in God are
mentioned in all of the odes, which are up to forty-six
verses in intact copies and up to forty-six verses in other
copies. As a matter of fact, the eulogy, which has become
the virdi of the troubled people, has even found a place for
itself in some prayer journals. The scholars who agree on
the inclusion of “ism-i Azam” in its structure do not
neglect to mention the benefits it will provide to those who
will read the qasida. Due to its mystical content, Kasîde-i
Münferice has taken its place among the most annotated
Arabic texts since the 17th century, due to its ambiguous
meanings, the belief that it will benefit those who comment,
and the convenience of those who memorize and read. In
this study, after briefly mentioning the life of İbnü'n-
Nahvi, the poet of Kasîde-i Münferice, technical
information about Kasîde-i Münferice and its content will
be given. The annotations made to the kaside afterwards;
In this study, the position of Kasîde-i Münferice in Turkish
literature will be tried to be determined by examining the
technical features, content, the commentary method
followed, together with the academic studies on it.
Keywords
Kasîde-i Münferice, İbnü'n-Nahvi, commentary, translation, mysticism.