Ma‘mûretü’l-azîz Gazetesi’nde Yayımlanan Şiirler (Osmanlı Dönemi/ Milli Kütüphane Koleksiyonu)
(The Poems Published in Mamuretülaziz Newspaper (Ottoman Period/ Turkey National Library Collection)
)
|
Yazar
|
:
Ahmet Karataş
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2020
|
|
Sayı |
:
25
|
|
Sayfa |
:
515-574
|
Özet
1883’te Ma?mûretü’l-azîz’de (Elazığ) yayım hayatına başlayan Ma‘mûretü’l-azîz Gazetesi hükûmetin politikalarından ahâliyi haberdâr etmek, onları bilinçlendirmek, olan biten havâdisi aktarmak amacıyla vâliliğin himâyesinde kurulmuş ve zaman zaman ara verse de yayımını 1928’e kadar aynı adla, 1934’e kadar da Elaziz ismiyle sürdürmüştür. Gazete yönetimi ilk yıllarda dönemin diğer gazetelerini örnek alarak sütunlarını şiire de açmış, böylece gazete mahallî şâirlerin eserlerini yayımladıkları, birbirlerinin şiirlerinden haberdâr oldukları, bunlara nazireler, tahmisler vs. yazdıkları bir edebî mecrâya dönüşmüştür. Burada yayımlanan şiirler ve tefrika edilen edebî yazılar devrin Harput/Ma‘mûretü’l-azîz kültür ve edebiyat dünyası hakkında önemli ipuçları vermektedir. Ancak bu şehrin kültürel kimliğiyle ilgili yapılan değerlendirmelerde burada yer alan edebî malzeme dikkatlerden kaçmıştır. Devrin meşhur şâirlerinden Hoca Rahmî Efendi ve Hayrî Bey’in divânları yayımlanmasına rağmen gazetede çıkan şiirlerine bu neşirlerde yer verilmemesi söz konusu ihmâlin önemli göstergelerinden biridir. Gazetenin eksiksiz bir koleksiyonu bulunmadığı için Milli Kütüphane’deki Osmanlı dönemi nüshalarını esas alarak hazırladığımız bu makalede 53 şiir vardır. 1883-1886 ve 1909-1911 yılları arasında neşredilen 256 sayının ilk 149’unda yer alan bu şiirler Harput’un şöhretli şâirleri yanında isimleri unutulmuş şiir heveslileri ile başta vâliler olmak üzere bazı mahallî devlet erkânına ve bölgede görev yapan memurlara aittir. Bu kıymetli edebî malzeme görülmeden Harput kültür ve edebiyatına dair yapılacak çalışmaların eksik kalacağı kanaatindeyiz.
Anahtar Kelimeler
Ma‘mûretü’l-azîz Gazetesi, şiir.
Abstract
Mamuretülaziz Newspaper started to be published in 1883 to inform people about government policies and to convey news in the region. One purpose of the newspaper was to raise the awareness of the public. Although the broadcasting period was interrupted from time to time, it continued to be published until 1928. In the first years, many poems were published in Mamuretülaziz Newspaper. Thus, the newspaper became a center where local poets publish their poems and are aware of each other. The poems and literary writings published in the newspaper contain important information about the Harput/Mamuretülaziz culture and literature world of the period. However, in the evaluations about the cultural identity of this place, the literature in Mamuretülaziz Newspaper has been neglected. Although the divans of the famous poets Rahmî and Hayri Efendi were published, the fact that the poems published in the newspaper is not included here is the most important indicator of this negligence. Since the newspaper does not have a complete collection, I wrote this article based on the Ottoman period numbers in the Turkey National Library. In the article, besides the important poets of Harput, the poems of other poets whose names are forgotten are included. Some of these poets have official duties such as governorship and clerkship. I believe that the evaluations to be made without seeing the poems published in Mamuretülaziz Newspaper will be incomplete.
Keywords
Mamuretülaziz Newspaper, poem.