Rıza Tevfik ve Aruz Hakkında Bir Yazısı
(Riza Tevfik And a Paper of His on Aruz Prosody
)
Yazar
|
:
Leyla Alptekin
|
|
Türü |
:
|
Baskı Yılı |
:
2020
|
Sayı |
:
24
|
Sayfa |
:
589-604
|
Özet
Bu çalışmanın amacı, hece vezni ile kaleme aldığı şiirleriyle şöhret bulan ve hece-aruz tartışmalarında aruzun karşısında heceyi savunduğunu bildiğimiz, XX. asrın çok yönlü isimlerinden Rıza Tevfik Bölükbaşı (ö. 1949)’nın aruz hakkında kaleme aldığı “Arabî, Fârisî ve Türkî Lisânla Yazılmış Manzûmelerde Veznin Envâ‘ı ve Mu‘teber Olan Bahirler” başlıklı, 6 sayfalık bir yazısı etrafındaki düşüncelerimizi ortaya koymanın yanı sıra, Klasik Türk edebiyatının tüm unsurlarından sıyrılmak istenen bir dönemde böyle bir konu üzerine kalem oynatmanın mahiyeti üzerine görüşlerimizi yazıya dökmekten ibarettir. Bu bağlamda ilkin Klasik Türk edebiyatı devresinde hece ve aruz kullanımlarına dair genel bilgiler verilmiş, ardından Yeni Türk edebiyatı dönemi hece-aruz tartışmalarına kısaca değinilmiş ve Rıza Tevfik’in hece-aruz tartışmaları dâhilinde ifade ettiği görüşlerden hareketle aruz meselesine nasıl baktığı ortaya konmaya çalışılmıştır. Çalışmada elimizdeki yazı, Rıza Tevfik’in aruz hususundaki bilgilerinin sıhhati bağlamında değerlendirilmiş ve son olarak Rıza Tevfik’in el yazısından aktarılan metin okuyucuya sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler
Rıza Tevfik Bölükbaşı, hece-aruz tartışmaları, aruz vezni hakkında yazı.
Abstract
The aim of this work is to discuss the 6 page paper titled “Arabî, Fârisî ve Türkî Lisânla Yazılmış Manzûmelerde Veznin Envâ‘ı ve Mu‘teber Olan Bahirler” on aruz prosody of Rıza Tevfik Bölükbaşı (d. 1949) who is one of the multidimensional persons of the 20th century who became famous for his poems in syllabic meter and was known for his arguing against aruz prosody in the syllabic meter-aruz prosody debate, and to present our thoughts what it means to write on such a topic in a period when it was fashionable to get rid of every elements of Classical Turkish literature. To this aim, first some general information about the uses of syllabic meter and aruz prosody in the period of Classical Turkish literature is given, then the syllabic meter-aruz prosody debate in the Modern Turkish literature is briefly touched on, and departing from his opinions expressed in the context of the syllabic meter-aruz prosody debate, Rıza Tevfik’s point of view on the subject of aruz prosody is presented. In this work, the paper in question is evaluated in the context of the soundness of Rıza Tevfik’s knowledge on the aruz prosody, and finally the text which is transcribed from Rıza Tevfik’s handwriting is presented for the readers.
Keywords
Rıza Tevfik Bölükbaşı, the syllabic meter-aruz prosody debate, the paper on the aruz prosody.