Divan Şiirinde Kıtlıkla İlgili Manzumeler
(Poems About The Famines In Divan Poetry
)
|
Yazar
|
:
Sedat KARDAŞ
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2019
|
|
Sayı |
:
22
|
|
Sayfa |
:
489-524
|
Özet
İnsanoğlu tarihin başlangıcından bu yana sürekli olarak doğal
afetlerle bir mücadele içerisinde olmuştur. Doğal afetler,
ilkçağlardan günümüze kadar, insanlık için üstesinden gelinmesi
gereken bir problem, karşı konulması gereken bir sorun
olarak güncelliğini koruyarak varlığını sürdürmüştür. Bu doğal
afetlerden biri de kıtlıklardır. Dünyanın çeşitli yerlerinde,
farklı dönemlerde sayısız kıtlık hadisesi yaşanmıştır. Osmanlı
İmparatorluğu da kıtlık olaylarından nasibini alan devletlerdendir.
Osmanlı, kuruluşundan yıkılışına kadar hemen hemen
her devirde çeşitli kıtlık sorunlarıyla uğraşmak zorunda kalmıştır.
Osmanlının sosyal ve gündelik hayatından, toplumun yaşantısından
izler taşıyan Divan şiiri metinlerinde de, söz
konusu kıtlık olaylarını ve olumsuz sonuçlarını görmek mümkündür.
Divan şairleri, toplumun büyük bir bölümünü
derinden etkileyen ve çoğu zaman büyük olumsuzlukların yaşanmasına
sebebiyet veren kıtlık hadiselerine sessiz kalmamış ve
bu olayları şiirlerinde işlemişlerdir. 15. yüzyıldan 20. yüzyılın
başlarına kadar, farklı Divan şairleri tarafından yazılmış ve
kahtiyye edebî türü kapsamında değerlendirilebilecek birçok şiir
metni bulunmaktadır. Bu çalışmada, Divan şiiri ile sosyal hayat
arasındaki ilişkiyi ortaya koymak amacıyla, Osmanlıda yaşanmış
kıtlık hadiseleri ile ilgili özetleyici bilgiler verilmiş ve söz
konusu kıtlıkların Divan şiirindeki yansıması olan şiir örnekleri
üzerinde durulmuştur.
Anahtar Kelimeler
Osmanlı, Divan Şiiri, Kıtlık, Açlık, Edebi Tür, Kahtiyye.
Abstract
Since the beginning of history, mankind has been in
constant struggle against natural disasters. From the early
ages to today, natural disasters have always existed as a
problem to be overcome for the human being. One of these
natural disasters is famine. There have been countless famines
in different parts of the world. The Ottoman Empire
was one of the states that had their share of famines. The
Ottoman had to deal with various problems of scarcity of
food in almost every period from its foundation to its collapse.
It is possible to see the famines and their negative consequences
in the texts of the Ottoman poetry bearing traces
of the daily life of the Ottomans. The Divan poets did not
remain silent on famines, which deeply affected a large part
of the society and caused them to experience great negativity,
and mentioned this issue in their poems. From the
15th century to the beginning of the 20th century, there
were many poetry texts written by the Divan poets, which
can be considered within the kahtiyye literary genre. In
this study, in order to reveal the relationship between the
Divan poetry and social life, information about the famines
in the Ottoman Empire was given in summary and stands
as the reflection of those famines and some samples of these
poems were analyzed.
Keywords
Ottoman, Divan Poetry, Famine, Hunger, Literary Genre, Kahtiyye.