Yeni Bir Nüshayla Değişen Fotoğraf: Yûsuf-ı Meddâh’ın (ö. XIV. yy) Kıssa-i Yûsuf’u ya da Erzurumlu Darîr Kıssa-i Yûsuf Adlı Bir Mesnevi Yazmış mıdır?
(A new copy (nushah) and a new photo: Qıssa-i Yûsuf of Yûsuf-ı Meddâh (14th century) or did Darîr of Erzurum had written a mathnawi titled Qıssa-i Yûsuf
)
|
Yazar
|
:
Sadık Yazar
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2018
|
|
Sayı |
:
21
|
|
Sayfa |
:
681-719
|
Özet
Anadolu sahası Türk edebiyatının erken dönemlerinde,
çok rağbet gören hikâyelerden biri, XVI. yüzyılın sonuna
kadar etkisini kaybettirmeden devam edecek olan Yusuf u
Züleyha hikâyesidir. Şu ana kadar yapılan çalışmalarda,
XIII. ve XIV. yüzyıllarda; Alî, Haliloğlu Alî, Şeyyâd
Hamza, Süle Fakîh ve Erzurumlu Darîr gibi şairlerin bu
hikâyeyi ele aldıkları bilinmekteydi. Bu çalışmada, 2015 yılında,
İstanbul Medeniyet Üniversitesi BAP biriminin
desteklediği “Cezayir Milli Kütüphanesi’ndeki Türkçe
Yazmaların Kataloğu” başlıklı 15 günlük bir araştırma
projesi kapsamında tespit ettiğimiz bir Kıssa-i Yûsuf mesnevisi
ele alınacaktır. Öncelikle bahsi geçen mesnevinin
nüshası ve bu nüshasından hareketle eserin tanıtımı yapılıp XIV. yüzyılda yaşamış velut şairlerden Yûsuf-ı
Meddâh’a ait olduğu kanıtlanmaya çalışılacaktır.
Ardından da bu nüshayla birlikte eserin şairine dair ortaya
çıkan karmaşık durum üzerinde durulacaktır. Bu bağlamda;
Gülçin Kocaengin ve Leyla Karahan’ın Erzurumlu
Darîr’e nispet ederek neşrettikleri Kıssa-i Yûsuf ile büyük
oranda aynı olan bu yeni nüshadaki bilgilerle birlikte
eserin gerçek şairi hakkında bir sonuca varılmaya ve bu
yeni nüshasıyla birlikte eserin Süle Fakîh’in Yûsuf u
Züleyhâ mesnevisiyle ilişkisi hakkında bir tespit yapılmaya
çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler
Yûsuf-ı Meddâh, Kıssa-i Yûsuf, Süle Fakîh, Yazma Eserler, Candaroğulları Beyliği
Abstract
One of the most populer stories in the early Anatolian
Turkish literature is the Prophet Joseph’s story whose
strong effect cuntinued until the end of the XVIth century
in the Ottoman literature. Because this story was considered
the most beautiful story in the Quran it is not surprize
to see that this story is written by than thirty different
authors in verse or prose in the classical Turkish literature.
It was known that Joseph’s story was written by Alî,
Haliloglu Alî, Şeyyâd Hamza, Süle Fakîh and Darîr of
Erzurum in the 13th and 14th centuries according to the
studies that carried out so far. In this article, it will be
handle a mathnavi of Joseph’s story whose one copy was
found within the scope of a 15-day research project titled “Catalog of Turkish Manuscripts in the National Library
of Algeria” that supported by BAP (scientific research
project) department of Istanbul Medeniyet University in
2015. First of all, this copy (nushah) of the mentioned
mathnavi and the work (mathnavi) itself will be introduced
through this copy and than will be tried to prove that it
belonged to Yûsuf-ı Meddâh who was a profilic poet of the
14th century. Then we will focus on the complex situation
of the poet of the work which by this copy appeared. In this
context; because we realize that this new copy is another
copy of the Qıssa-i Yûsuf (the Story of Joseph) which was
published by Gülçin Kocaengin and Leyla Karahan
belonging to Darîr of Erzurum before a few decades it will
be tried to reach a conclusion about the true poet of the
work and by its new copy will be given information about
its relatioship with the mathnawi of Süle Faqîh which
written in the same story.
Keywords
Yûsuf-ı Meddâh, Qıssa-i Yûsuf, Süle Fakîh, Manuscript, the principality of Candaroğulları