Bir Ashâb-ı Kehf Kıssası: Hâzâ Kıssa-i Ashâbü’l-Kehf
(The Story of Seven Sleepers: Hâzâ Kıssa-i Ashâbü’l-Kehf
)
|
Yazar
|
:
Hanife Koncu
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2013
|
|
Sayı |
:
10
|
|
Sayfa |
:
275-318
|
Özet
Ashâb-ı Kehf’e geniş yer veren Klasik Türk edebiyatında,
bu kıssayı işleyen birçok mesnevî yazılmıştır. Bu
metinlerden biri İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi
Kütüphanesi, ND 2495-286 numarada kayıtlı, Ahdî mahlaslı
bir şaire ait olan Hâzâ Kıssa-i Ashâbü’l-Kehf’tir. Bu
makalede bu mesnevînin transkripsiyonlu metni ve incelemesi
yer almaktadır. Şairi hakkında mahlası dışında bilgi
tespit edilemeyen eser, 17 yapraktan meydana gelmiş ve
nesih hatla yazılmıştır. Her sayfasında genellikle 11 satır
yer almaktadır. Müstensihi Ahmed bin İsmail İzmirî olan
eserin istinsah tarihi 1152/1739’dur. Metin, mesnevî
nazım şekliyle yazılmıştır ve 352 beyitten oluşmaktadır.
Fâ‘ilâtün/ fâ‘ilâtün /fâ‘ilün kalıbıyla kaleme alınmış ve
Arapça’dan Türkçe’ye tercüme edilmiştir. Diğer birçok
Ashâb-ı Kehf metninde olduğu gibi bu metinde de râvî İbn
Abbâs’tır. Makalenin inceleme kısmında metnin özeti
verilmiş, eserde dikkati çeken bazı unsurlardan Hz. İsâ,
Suhuf-ı Mûsâ, şeytan-ı racîm, Dakyanus, Amâlık, mağara,
gûy u çevgân ve kedi ile fare üzerinde durulmuştur. Mesnevînin
dil ve üslûp konusunda dikkati çeken özelliklerinin
belirtilmeye çalışıldığı yazıda, ayrıca nüshaya müstensih
tarafından yazıldığı düşünülen notlar ve açıklamalar tablo
hâlinde sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler
Ashâb-ı Kehf, Klasik Türk edebiyatı, mesnevî.
Abstract
In the Classical Turkish Literature that gives a wide
coverage to the story of Seven Sleepers, many masnavis
on this issue have been written. One of them is situated in
the Istanbul University, Faculty of Arts library, ND
2495-286, Hâzâ Kıssa-i Ashâbü’l-Kehf which was written
by a poet pseudonym Ahdî. This work, which was written
by a poet that we have no information about other than
his pseudonym, is composed of 17 folios and written with
the calligraphy of naskh. Usually, there are 11 lines on
each page. The work was copied in 1152/1739 by the
copyist Ahmed bin İsmail İzmirî. The text was written
with the meter type of masnavi and composed of 312
couplets. It was written with the arûzpattern of fâ‘ilâtün/
fâ ‘ilâtün/fâ‘ilün and it was translated from Arabic to
Turkish. As happens with many other Ashâb-ı Kehf texts,
this text is also belonged to the story-teller İbn Abbâs. In
the analysis part, the abstract of the text is given and it
was focused on some important ingredients such as Hz.
İsâ, Suhuf-ı Mûsâ (revelation pages of Mûsâ), şeytan-ı
racîm (cursed devil), Dakyanus, Amâlık, mağara (cave),
gûy u çevgân (the game of polo), and kedi and fare (cat
and mouse). In the text in which it was tried to determine
some of the features of the narration mode of masnavi,
some notes and explanations which was possibly written
by the copyist on the manuscript was presented in a
chart.
Keywords
Ashâb-ı Kehf, Classical Turkish Literature, masnavi.