Summary
Bir Eskatoloji Miti olan Tufandan Klasik Türk Şiirinde Şarap Metaforuna
İslam kültür dairesinde şekillenen klasik Türk edebiyatı,
bir kültür ürünü olması hasebiyle, bu coğrafyaya etki eden
tüm kültürel katmanlardan da nasibini almıştır. Özellikle
Orta Doğu ve Anadolu coğrafyasının dinler ve medeniyetler
odağı olması bakımından, henüz adı konulmamış pek
çok mit ve ritüelin İslam kültüründe hayatını sürdürdüğünü
söyleyebiliriz. Bir eskatoloji öğesi olan Nuh ve onun
gemisi etrafında anlatılagelen kıssalar, değişen din ve
kültür şartlarında da mitolojik anlamını korumayı sürdürmüştür.
Adına, israiliyat ya da efsane deyip geçemeyeceğimiz
önemli ve bir o kadar hassas olan bu etkileşim,
evrensel mitoloji okulunun kılavuzluğunda da birtakım
anlamlar ifade etmektedir. İslam dininde yasaklanmış bir
içecek olan şarap ile bir peygamber olan Nuh’un yan yana
getirilmiş olması, bugün için hoş karşılanmasa da klasik
Türk edebiyatında, şarabın keyfiyeti, kadehin icadı ve şekli
çevresinde tufan ve Nuh’un gemisi bağlamında zengin bir
alegori oluşmuştur. Bu makalede, İslami kültür coğrafyasında
hayat bulmuş ve türlü yolculuklar sonucu bu
kültürle tanışmış olan tufanla ilgili anlatının, klasik Türk
edebiyatında şarap bağlamında ele alınışı üzerinde durulacaktır.
Keywords
Eskatoloji, Nuh, tufan, şarap, klasik Türk şiiri.