Summary
Aşk Yolunda Bir Serçenin Hikâyesi: II. Bâyezid Devri Şairlerinden Kâdirî’nin ‘Işk-nâme Adlı Mesnevisi
Sultan II. Bâyezid dönemi, gerek konu zenginliği gerekse eser sayısı itibariyle klâsik Türk edebiyatının önemli bir devresidir. Türkçenin yanı sıra Farsçanın da telif lisanı olarak kullanıldığı bu dönemde muhtelif tür ve konularda birçok edebî eser kaleme alınmıştır. Bu eserlerden biri de Kâdirî’nin bugüne kadar varlığı bilinmeyen ‘Işk-nâme’sidir.
Bu eserin bilinen tek nüshası, Kayseri Raşid Efendi Kütüphanesi 616 numarada kayıtlıdır. ‘Işk-nâme, muhtevi olduğu 31 beyitlik Türkçe kaside ve 2 beyitlik Arapça dua kıtası hariç Farsça olarak kaleme alınmıştır. Başına ve sonuna eklenen mukaddime manzumeleriyle birlikte 230 beyitten müteşekkil olan bu mesnevi, kahramanları serçe olan bir aşk hikâyesidir. İki bölümden oluşan hikâyede önce âşık ve maşuk serçenin konuşmalarına daha sonra da Hz. Süleyman ile âşık serçenin muhaveresine yer verilmiştir. Eserin Hz. Süleyman ile âşık serçe arasında geçen muhavere bölümü, didaktik niteliktedir. Bu bölümde önce, hakikat yolunun dört mertebesi/makamı olan meyil, irâdet, muhabbet ve aşk üzerinde durulmuştur. Daha sonra aşkın üç mertebesi kısaca izah edilmiştir.
Makalenin girişinde, II. Bâyezid döneminde edebiyatı himaye ve Farsça şiir yazma meselesine kısaca temas edilmiştir. Birinci bölümde, ‘Işk-nâme’nin müellifi Kâdirî’nin hayatı ve eserleri hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde ‘Işk-nâme’nin nüshası tanıtılarak telif yeri, tarihi ve kime sunulduğu hakkında bilgi verilmiştir.
Keywords
II. Bâyezid, Kâdirî, aşk, mesnevi.