Summary
XIX. Asrın Bilinmeyen Şairi Vasfî ve İki Elif-Nâmesi
Girift ve karmaşık bir sistemin üyeleri olan ve dildeki sesleri
gösteren harfler, aynı zamanda şairlerin niyetlerini dile
getirme, maksatlarını görünür kılma gibi sebeplerle benzetme
amacıyla da kullandıkları işaretlerdendir. Dolayısıyla Türk
edebiyatında da harflerle ilgili pek çok edebî malzeme
bulunmaktadır. Harflerin edebî malzeme olarak tercih edildiği
kullanım alanlarından biri de elif-nâmelerdir. Elif-nâmeler ile
şairler, hünerlerini bir sanat gösterisine çevirerek eserlerinde
sergilemeye çalışmışlardır. Kafiye bulmak için türlü sıkıntılara
katlanan şairler, mısra başı için de harflerin tayin ettiği
muhtevaya uygun kelimeleri bulmak zorunda kalmış, böylelikle
hem mısra başına hem de sonuna hükmetmiş, şairliklerini
ispatlamak istemişlerdir. Bu çalışmada harflerin kullanım
alanlarından biri olarak karşımıza çıkan elif-nâmelerin tanımı,
şekil ve muhteva özellikleri hakkında bilgi verilmiş, tezkirelerde
ve dönemin kaynaklarında hakkında şimdiye kadar bilgi
bulunamamış Seyyid Hafız Ali Vasfî’ye ait iki elif-nâme
tanıtılmıştır. Bu bağlamda XIX. asrın ilk yarısında yaşamış bir
şair olan Vasfî’nin bilinen tek eseri olan “Güft-i Vasfî” adlı
eserinde yer alan elif-nâmeleri tanıtılmadan evvel, hayatı ve
edebî kişiliği hakkında kısaca bilgi verilmiş, sonrasında iki elifnâmesi
şekil ve muhteva açısından incelendikten sonra asıl metinler çalışmanın en sonunda okuyucuların istifadesine
sunulmuştur. Dolayısıyla bu makale ile XIX. asırda yaşamış
Vasfî mahlaslı şairi iki elif-nâmesiyle birlikte tanıtmak ve bu
metinleri elif-nâme külliyatına katarak bu alandaki çalışmalara
katkı sağlamak amaçlanmıştır.
Keywords
Divan Şiiri, Elif-nâme, Vasfî, Alfabe, Harfler.