Summary
Dîvân-ı Hikmet ve Garib-nâme’de Himmet
Bazı kelimelerin anlam kapasiteleri bazılarına nazaran daha
geniş ve çeşitlidir. Bu tür kelimeler ifadeye zenginlik ve derinlik
kattıkları için rağbet görürler. Fakat aynı gerekçe kastedilen
anlamın kapalı kalmasına da yol açabilmektedir. Anlam
çerçevesi geniş olan bu kabil kelimeler ekseriyetle yabancı
kökenli kelimelerdir. Türkler İslâmiyeti kabul ettikten sonra
yeni dinî kavramlarla karşılaşmışlardır. Bu kavramların
Türkçede karşılıkları olmadığı için Arapça ve Farsçadan
kelimeler alınmıştır. Örnekleri az olmayan bu kelimelerden biri
“himmet” kelimesidir. Arapça kökenli olan bu kelime Türkçeye
Farsça üzerinden gelmiştir. Himmet kelimesi Türkçede
Arapçadaki anlamından daha farklı bir anlamda
kullanılmaktadır. Bu çalışmada himmet kelimesinin Türkçede
hangi anlamda kullanıldığı üzerinde durulacaktır. Bunun için
öncelikle sözlükler incelenmiştir. Ayrıca Türk edebiyatının
kadim metinlerinden olan Dîvân-ı Hikmet ve Garib-nâme’de
himmet kelimesinin hangi anlamlarla yer aldığı üzerinde
durulmuştur.
Keywords
Himmet, Türkçe, Arapça, Dîvân-ı Hikmet, Garib-nâme.