Summary
Divan Şiirinde Kıtlıkla İlgili Manzumeler
İnsanoğlu tarihin başlangıcından bu yana sürekli olarak doğal
afetlerle bir mücadele içerisinde olmuştur. Doğal afetler,
ilkçağlardan günümüze kadar, insanlık için üstesinden gelinmesi
gereken bir problem, karşı konulması gereken bir sorun
olarak güncelliğini koruyarak varlığını sürdürmüştür. Bu doğal
afetlerden biri de kıtlıklardır. Dünyanın çeşitli yerlerinde,
farklı dönemlerde sayısız kıtlık hadisesi yaşanmıştır. Osmanlı
İmparatorluğu da kıtlık olaylarından nasibini alan devletlerdendir.
Osmanlı, kuruluşundan yıkılışına kadar hemen hemen
her devirde çeşitli kıtlık sorunlarıyla uğraşmak zorunda kalmıştır.
Osmanlının sosyal ve gündelik hayatından, toplumun yaşantısından
izler taşıyan Divan şiiri metinlerinde de, söz
konusu kıtlık olaylarını ve olumsuz sonuçlarını görmek mümkündür.
Divan şairleri, toplumun büyük bir bölümünü
derinden etkileyen ve çoğu zaman büyük olumsuzlukların yaşanmasına
sebebiyet veren kıtlık hadiselerine sessiz kalmamış ve
bu olayları şiirlerinde işlemişlerdir. 15. yüzyıldan 20. yüzyılın
başlarına kadar, farklı Divan şairleri tarafından yazılmış ve
kahtiyye edebî türü kapsamında değerlendirilebilecek birçok şiir
metni bulunmaktadır. Bu çalışmada, Divan şiiri ile sosyal hayat
arasındaki ilişkiyi ortaya koymak amacıyla, Osmanlıda yaşanmış
kıtlık hadiseleri ile ilgili özetleyici bilgiler verilmiş ve söz
konusu kıtlıkların Divan şiirindeki yansıması olan şiir örnekleri
üzerinde durulmuştur.
Keywords
Osmanlı, Divan Şiiri, Kıtlık, Açlık, Edebi Tür, Kahtiyye.