Summary
Patronun Hüsn-i Nazarından Mahrum Sürgünde Bir Şâir: Kalkandelenli Mu‘îdî
Siyasi ve sosyal açıdan Osmanlı Devleti’nin en parlak
dönemi olarak tarihe kaydedilen 16. asır, Klasik Türk
edebiyatının da altın çağını yaşadığı bir devir olmuştur.
Asrın hükümdarlarından Kanuni Sultan Süleyman
dönemi ile en ihtişamlı yıllarını süren imparatorlukta,
sosyo-ekonomik refaha paralel olarak kültürel faaliyetler de
artmış devlet yöneticileri sanata ve edebiyata gereken ilgiyi
göstererek sanatçıları desteklemiş ve himaye etmişlerdir.
Kalkandelenli Mu‘îdî, bu asrın ikinci yarısında yetişmiş
kudretli ve üretken bir şâirdir. O’nun şâir kimliği,
dönemin şâirler mektebi niteliğindeki İstanbul’da şekillenmiş
olmasına rağmen, Dersaâdet’ten zorunlu ayrılışına
neden olan Rodos Adası’na sürgünü ve Hac yolculuğu
sırasında Halep ve Mısır’da geçirdiği gurbet yılları lâyık
olduğu ve arzuladığı itibarı görememesine neden olmuştur.
Yaşadığı sürece sözü edilen gurbet acısını içinde
taşıyan şâirin, şiirlerine damgasını vuran tema da bu
olmuştur. İstanbul’dan ayrı, taşrada yaşam ve var olma
mücadelesini sürdüren şâir, mutlak otoritenin yani
patronun iltifatından da mahrum kalmıştır.
Bu çalışmada Kalkandelenli Mu‘îdî’nin bizzat kendi
şiirlerinin şekillendirdiği yaşam öyküsünden yola çıkılarak
sürgün yıllarında gurbet sancısı çeken gözden düşmüş bir
şâirin tercüme-i hali şâir-patron ilişkisi bağlamında ele
alınacak ve değerlendirilecektir.
Keywords
Patronaj, hâmi, sürgün, gurbet, Kalkandelenli Mu’îdî.